چیزی حدود ۱۶۰۰۰ بیت از غزلیات بیدل که به شیوهٔ OCR به گنجور اضافه شده وزنیابی شد. آمار اوزان این حجم از غزلیات بیدل را در این صفحه ببینید. در حین وزنیابی، برخی اشکالات او.سی.آری در محل قافیه‌ها را نیز دیدم و رفع کردم و غزلیات را با توجه به اشکالات رفع شده از نو مرتب کردم. از این جهت ترتیب غزلیات بیدل در گنجور رومیزی با سایت ناهمگون شده است. پروژهٔ بازبینی خروجیهای OCR نیز در جریان است. تا به حال عموم بریده‌ها حداقل دو بار دیده شده‌اند و دور سوم بازبینی در حال انجام است. به لطف این نوشته از وبلاگ ITLine چند روزی تعداد بازبینیهای روزانه زیاد شد و روند کار سرعت گرفت و این در پیشرفت سریع‌تر کار مؤثر بود. در هر حال، در حال حاضر تعداد بازبینیهای روزانه به حالت عادی بازگشته و با این روند احتمالاً سه یا چهار هفتهٔ دیگر تا تکمیل بازبینی اشعار جلد دوم غزلیات بیدل زمان داریم. پس از تکمیل این مرحله، گزارشی از آمار بازبینیهای این بخش تهیه خواهم کرد. در کل، دقت بازبینی این بخش به نظرم بهتر از بخشهای قبلی است.

به لطف همراه گرامی گنجور، آقای علی پی‌سپار که پیشتر آثار سهراب سپهری و امام خمینی به لطف ایشان به گنجور رومیزی اضافه شده بود، دیوان اشعار ملاهادی سبزواری با استفاده از کتابخانهٔ تصوف (این قسمت) برای گنجور رومیزی آماده شد و در دسترس قرار گرفت. برای اضافه کردن آثار این فیلسوف ایرانی به گنجور رومیزی، پس از دریافت این فایل و خارج کردن آن از حالت فشرده، با اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها»ی برنامه فایل اشعار را انتخاب و آن را به گنجور رومیزی خود اضافه کنید.

علاوه بر آن نصاب بروزرسانی ویرایش ۲.۱ گنجور رومیزی، که تغییرات آن شامل تصحیحاتی در عملکرد و نحوهٔ پیکربندی دکمهٔ «فال» است (اضافه شدن دوبارهٔ گزینهٔ «همه» که توسط یکی از دوستان تذکر داده شده بود) و همینطور امکان اضافه‌ای در ویرایشگر دارد از این نشانی قابل دریافت است. امکان اضافه شده به ویرایشگر، با عنوان «انتقال شعر به بخش دیگر» از منوی بازشوی دکمهٔ «شعر جدید» در دسترس قرار می‌گیرد و به کمک آن می‌توان شعری را از بخشی به بخش دیگر انتقال داد.

تغییرات این ویرایش به این شرح است:

۱. مشکل عنوانهای طولانی در فهرستهای حل شد. این در ادامهٔ حل همان مشکلی است که در ویرایش ۱.۹۲ در صفحهٔ نمایش شعر حل شده بود.

۲. برجسته‌سازی (جستجوی کلمات با Ctrl+F) در این ویرایش در خطوط پس از خط اول پاراگرافها هم کار می‌کند. البته تعیین محل کلمه مشکل دارد اما عملاً به نظرم قابل استفاده است و کاربر می‌تواند علی رغم نقص و ایراد از آن استفاده کند.

۳. محدودهٔ عمکرد دکمهٔ فال دیگر محدود به یا غزلیات حافظ یا همه نیست و می‌توان در پنجرهٔ پیکربندی مشخص کرد که آثار شاعر دیگر یا بخشی از آثار او (به همراه زیربخشهایش) در نمایش شعر تصادفی مورد استفاده قرار گیرد.

۴. اشعار نشانه‌گذاری شده در فهرستهای اشعار نیز با ستاره‌ای در سمت راست عنوانشان مشخص می‌شوند.

۵. نویسه‌های نقل قول انگلیسی (” و ‘) که پیشتر از ورودیهای ویرایشگر حذف می‌شدند (بنا به درخواست یکی از دوستان) حفظ می‌شوند.

۶. در صورتی که کاربر، گزینهٔ پرس و جوی خودکار برای یافتن ویرایش جدید در هنگام شروع برنامه را در پنجرهٔ پیکربندی فعال کند، برنامه در هنگام آغاز برای یافتن مجموعه‌های شعر جدید نیز پرس و جو می‌کند و در صورت وجود مجموعه‌های جدید امکان دریافت آنها را در اختیار می‌گذارد. امکان این که برخی مجموعه‌ها «نادیده» گرفته شوند و در پرس و جوهای بعدی، علی رغم آن که کاربر آنها را در گنجور رومیزی خود ندارد برای آنها هشدار مجموعهٔ جدید داده نشود نیز پیشبینی شده است.

تغییرات جزئی دیگر شامل به‌روز کردن اطلاعات پنجرهٔ معرفی برنامه، گنجاندن ۵۱ شاعر در نصاب کامل، گنجاندن ترجمه‌ای از مجوز GPL ویرایش ۲ در نصاب کامل (این ترجمه) و همینطور چک ویرایش سکوی ‎.NET در نصاب کامل و ارائهٔ اخطار در صورت وجود خطاست.

نصاب بروزرسانی به این ویرایش را از اینجا دریافت کنید.

به لطف و زحمت دوست گرامی آقای «رضا رنجبر»، اشعار رضی‌الدین آرتیمانی شاعر و عارف مشهور عهد صفوی به گنجور اضافه شد (اشعار رضی‌الدین آرتیمانی در گنجور). این شاعر، در میان همراهان گنجور هواداران زیادی دارد و گاه و بیگاه 😉 دوستان تقاضای اضافه شدن اشعار او را به سایت می‌کردند.

برای اضافه کردن آثار رضی‌الدین آرتیمانی به گنجور رومیزی، پس از دریافت این فایل و خارج کردن آن از حالت فشرده، با اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها»ی برنامه فایل اشعار را انتخاب و آن را به گنجور رومیزی خود اضافه کنید.

پی‌نوشت: گویا منبع آقای رنجبر نسخهٔ در دسترس در کتابخانهٔ تصوف بوده است، که ان شاء الله در اضافه کردن برچسب منبع لحاظ خواهد شد.

در گنجور رومیزی ویرایش ۱.۹۴ قلم ویرایشگر دیگر ثابت نیست و شکل و اندازهٔ آن همانند محیط اصلی برنامه از قلم تنظیم شده در پنجرهٔ «پیکربندی» تبعیت می‌کند. این قابلیت که به درخواست دوست گرامی آقای مهرداد بیات اضافه شده می‌تواند مشکلاتی را که کاربران ویرایشگر برنامه با رزلوشنهای بالا دارند کاهش دهد. نصاب بروزرسانی را از اینجا دریافت کنید.

هر از چند گاه، دوستان و کاربران گنجور رومیزی درخواست می‌کنند آثار سلمان ساوجی در گنجور رومیزی هم در دسترس قرار گیرد. به هر صورت، اجارهٔ انتشار اشعار این شاعر را از آقای حمیدرضا نیرومند که به اتفاق ساوه‌ایهای دیگر علاقمند به سلمان ساوجی زحمت تایپ آثار این شاعر را کشیده بودند دریافت کردم. برای اضافه کردن آثار سلمان به گنجور رومیزی خود این فایل را دریافت، از حالت فشرده خارج و از طریق فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» در منوی «ابزارها» به گنجور رومیزی خود اضافه کنید.

… فایلی که به پیوست می‌فرستم ۱۶۲ غزل و یک قصیده از عرفی شیرازی است.

انشاالله سعی خواهم غزلیات او را که بیش از ۶۰۰ غزل است تایپ و حتی‌الامکان تصحیح کنم تا به گنجور شما اضافه بشود. سر فرصت برای آن مقدمه‌ای خواهم نوشت و نشان خواهم داد که شناختن عرفی شیرازی و شناساندن او به حوزهٔ ادبیات فارسی کاری بس بزرگ است. خود شما اگر همین تعداد غزل را مرور بکنید به حرف من پی خواهید برد.
اندیشهٔ ایرانی به دلایلی قرنهاست که در جا زده است، اگر فکر می‌کند که حافظ را می فهمد به خاطر آن است که اندیشهٔ حافظ طیف وسیعی را می‌پوشاند و هر کس از گوشه‌ای از اندیشهٔ حافظ بهره می‌برد، ولی کلیت و جامعیت حافظ را در نمی‌یابد. عرفی حلقهٔ گم شده‌ای است در درست فهمیدن بیدل. ولی چرا این حلقه گم شده است؟ چه کسی و یا چه کسانی این حلقه را گم و گور کرده‌اند؟

تمام شواهد نشان می‌دهد که اشعار عرفی و دیوان عرفی هم در زمان حیات خودش و هم تا اواخر قرن نوزدهم بسیار رایج بوده است، هم در هندوستان و هم در کشور عثمانی، ولی در ایران در زادگاه عرفی در کشوری که در آن تحصیل و نشو و نما کرده بوده است رایج نبوده است.

…

من این اشعار را از روی یک نسخهٔ چاپ سنگی که در سایت کتابخانهٔ تصوف هم هست تهیه کرده‌ام ولی چون بعضی قسمتها ی آن خوانا نیست از روی یک کتاب چاپ ایرانی مطابقت داده و تصحیح کرده‌ام.

هر دو نسخه پر از غلط هستند. نسخهٔ هند چاپ کانپور است و تاریخ ۱۸۸۰ میلادی و ۱۲۹۷ قمری را دارد. نسخهٔ ایران شمارهٔ ۳۷۲ کتابخانهٔ ملی در ۱۹ / ۲ / ۱۳۳۷ شمسی را دارد و آقای جواهری ‌وجدی‌ آن را تهیه کرده است و گفته است که آن را از روی ۱۰ نسخهٔ خطی و چاپی تهیه کرده است.

من عمداً بنا را بر نسخهٔ هند گذاشتم که بعدها نشان خواهم داد چقدر ذوق و سلیقهٔ ایرانی و هندی در فهم و تصحیح و دریافت معنی اشعار عرفی متفاوت هستند.

به هر حال این گام کوچکی است در راهی بس بزرگ. با توجه به شهرت اشعار عرفی، ‌در کتابخانه‌های هند و ترکیه و ایران می توان ده‌ها و شاید صدها نسخهٔ متفاوت از دیوان عرفی پیدا کرد.

بیشترین معروفیت عرفی به خاطر قصیده‌های او بوده است، علاوه بر نسخهٔ ایرانی که در بالا ذکر کردم من دو نسخه از قصیده‌های عرفی ار از چاپهای هندوستان پیدا کرده‌ام که در سایت کتابخانهٔ تصوف نیست.

عرفی در سن ۳۶ سالگی در سال ۹۹۹ قمری در لاهور فوت کرده است و برخی علت مرگش را قتل با زهر دانسته‌اند.

آنچه در پاراگرافهای بالا خواندید بخشهایی از نامهٔ همراه همیشگی گنجور، جناب «الف. رسته» بود که به همراه آن، هدیه‌ای بسیار گرانبها برای گنجور ارسال کرده‌اند. مجموعه‌ای از اشعار عرفی شیرازی شاعر بزرگ ایرانی، که بلافاصله پس از دریافت هم از طریق سایت (اینجا) و هم از طریق گنجور رومیزی (این فایل) در دسترس دوستداران ادب فارسی قرار گرفته است. از لطف و زحمت این دوست بزرگوار به سهم خودم تشکر می‌کنم.

در ویرایش جدید گنجور رومیزی با اجرای فرمان «دریافت مجموعه‌های اشعار جدید» از منوی «راهنما» می‌توانید فهرست مجموعه شعرهایی را که به صورت مجزا برای دریافت در دسترس قرار دارند مشاهده کنید. ردیفهای سفیدرنگ فهرست نمایش داده شده، ردیفهایی هستند که (احتمالاً) در گنجور رومیزی شما موجود نیستند.

علاوه بر آن، در پنجرهٔ معرفی برنامه فهرست دوستانی را که تا به حال با جمع‌آوری و ارسال مجموعه‌های اشعار به گسترش گنجور رومیزی کمک کرده‌اند به‌روز کردم.

تغییراتی نیز در نحوهٔ نمایش سطور اشعار نیمایی اعمال شد و همانند پاراگرافهای نثر خطوط طولانی اشعار نیمایی در جای لازم شکسته می‌شوند. بهبودهایی نیز در نحوهٔ نمایش اطلاعات تعداد بیتها داده شد.

مجموعهٔ آثار شاعر جوان آقای احمد پروین، که توسط آقای مهرداد بیات جمع‌آوری و ارسال شده از طریق این نشانی (و همینطور پنجرهٔ «دریافت فهرست مجموعه اشعار جدید») قابل دریافت است و علاقمندان می‌توانند آن را پس از دریافت و خارج کردن از حالت فشرده، با اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها»ی برنامه به گنجور رومیزی اضافه کنند.

نصاب به‌روزرسانی ویرایش ۱.۹۳ را از این نشانی دریافت کنید.