نسخهٔ قونیه کهن‌ترین نسخهٔ مثنوی مولاناست که حدود دو سال پس از فوت وی یعنی سال ۶۷۴ هجری قمری کتابت آن آغاز گشته و در سال ۶۷۷ هجری قمری به اتمام رسیده است.

کاتب این نسخه محمد بن عبدالله القونوی از مریدان سلطان ولد پس از تصحیح نسخه‌های دست‌نوشت موجود مثنوی توسط فرزند مولانا و خلیفهٔ او حسام الدین چلبی آن را استنساخ کرده است.

این نسخه با شمارهٔ ۵۱ و به ابعاد ۴۹.۷ در ۳۲.۲ سانتیمتر در موزهٔ مزار مولانا در قونیه نگهداری می‌شود.

جلد بسیار نفیس عصر سلجوقی، کاغذ کم آهار و اندکی ضخیم به رنگ زرد روشن از ویژگی‌های ظاهری این نسخه است.

دیباچه، شش دفتر مثنوی و آغاز متن هر دفتر به وسیلهٔ مخلص فرزند عبدالله هندی تذهیب شده است.

همان طور که اشاره شد کتابت این نسخه از روی نسخه‌ای است که در حضور مولانا تصحیح شده و در حضور حسام الدین چلبی و سلطان ولد با نسخهٔ اصلی مقابله شده است.

ظاهراً از نسخهٔ دست‌نویس چلبی اثری نیست. احتمال می‌رود طبق عادت مرسوم آن زمان پس از استفاده از آن نسخه به عنوان پیش‌نویس آن را به خاک سپرده باشند.

نقل از کتاب مثنوی معنوی از روی نسخهٔ قونیه به کوشش دکتر محمدرضا برزگر خلقی، انتشارات زوار

یک نسخهٔ‌ تصویربرداری شده از این کتاب از کانال تلگرامی کتابخانهٔ اسلامی و تصوف دریافت و به گنجینهٔ گنجور اضافه شد. این نسخه به نظر می‌رسد از روی نسخهٔ عکسی منتشره در ترکیه به سال ۱۹۹۳ اسکن شده باشد. متأسفانه از تصویر در دسترس در این نشانی که خودش هم درست اسکن نشده چند صفحه افتادگی دارد.

این کتاب که به نظر می‌رسد با متن مثنوی گنجور همخوانی کامل دارد مطابق متن گنجور فهرست‌گذاری شده است و هم‌اکنون (جز ۴ بخش از دفتر چهارم مطابق افتادگی نسخهٔ تصویربرداری شده) تصاویر صفحات آن مطابق متن مربوط به هر بخش از گنجور در دسترس قرار گرفته است.

در نسخهٔ ۲.۹۱ گنجور رومیزی نشانی سرویس خوانش‌یاب تغییر کرده است.

با توجه به تغییرات تدریجی زیرساخت گنجور ممکن است برای دریافت خوانش‌ها در نسخهٔ قدیمی دچار این مشکل شوید که برنامه خوانش‌هایی را که از طریق سایت در دسترسند برای دریافت پیدا نمی‌کند. این به‌روزرسانی خوانش‌ها را از نشانی مورد استفادهٔ سایت دریافت می‌کند و این مشکل رفع می‌شود.

علاقمندان جهت دریافت نسخهٔ کامل یا نصاب به‌روزرسان به سایت گنجور رومیزی مراجعه بفرمایند.

دوستانی که در برنامه‌های خود از سرویس خوانش‌یاب گنجور استفاده می‌کنند نیز لازم است به تدریج به جای مراجعه به نشانی قدیمی از وب سرویس در دسترس از طریق این نشانی استفاده کنند و با به کارگیری دو تابع مشخص شده در تصاویر زیر اقدام به به‌روزرسانی برنامه‌هایشان کنند.

نکتهٔ مهم: سایر توابع در دسترس از طریق وب سرویس یاد شده (مثل توابع کار با داده‌های گنجور) هنوز نهایی نیستند و تا چند ماه آینده ممکن است تغییر کنند از این جهت تا پیش از اطلاع‌رسانی رسمی از این توابع جهت توسعهٔ برنامه‌های جدید استفاده نکنید.

حمید رضا جان محمدی عزیز

بسیار شادمان ام که بگویم که همه‌یِ اجراهای فریدون فرح اندوز از غزل های حافظ، در گنجور دسترس است.

زیباترین صدایی که تا کنون شنیده‌ام.

و نگویم برایت که چه‌قدر به خودم می‌بالم که توانستم این کار را به پایان برسانم. و چه خوشحالم که من این کار را کردم. و رساننده‌یِ سلام ِ گرم فریدون فرح‌اندوز به هم‌وطنان ام.

بجز این، باز بسیار شادمان ام که بگویم که همه‌یِ اجراهای قدیمی خودم از غزل های حافظ را، با اجراهای جدید خودم جای‌گزین کردم.

از تو خیلی ممنون ام. شاید پنج شش سال پیش که به این صرافت افتادم که حافظ ها را از ابتدا تا انتها بخوانم، هرگز فکر نمی‌کردم که این تصمیم ِ دلی، تا چه حد زندگی و سرنوشت ِ من را تحت ِ تاثیر ِ خودش قرار دهد. بار ِ اول، غزل ها را در منزل و با امکانات ِ ضبط ِ خانگی ضبط کرده بودم؛ و پس از آن، استقبال ِ دوستان و مخاطبان ِ گرامی (که بیش‌تر از طریق ِ وبسایت خوب ِ گنجور ایشان را یافتم) به حدی شد که تصمیم گرفتم کاری جدی‌تر و با کیفیت‌تر انجام دهم.

مدیون ِ محبت ِ تو و گنجور و علاقه‌مندان ِ شعر و ادبیات ِ فارسی ام.

نسخه‌یِ بی‌موسیقی ِ اجرای استودیویی ِ خودم را در وب‌سایت ِ گنجور و کانال ِ تلگرامی ِ کتاب گویا پیش‌کش ِ علاقه‌مندان کردم. و مشغول ِ تدوین ِ مجموعه‌ئی ام (که دوست دارم نام اش «حافظ ِ شاعر» باشد) که تمامی ِ این غزل‌ها، تلفیق شده با موسیقی و با آرایش و کیفیتی آبرومند و در خور ِ نام ِ حافظ ِ شاعر، به صورت ِ اثری یادگار و ماندگار در دست‌رس ِ دوستان ِ هنردوست قرار گیرد.

با درود و مهر

سهیل قاسمی

سه کتاب چاپی مرجع گنجور شامل شاهنامهٔ چاپ مسکو (منتشر شده طی سالهای ۱۹۶۰ الی ۱۹۷۱ میلادی، برداشته شده از وبگاه پارسی انجمن)، دیوان حافظ به تصحیح علامه قزوینی و دکتر قاسم غنی (چاپ شده به سال ۱۳۲۰ شمسی) و رباعیات خیام به تصحیح محمدعلی فروغی و دکتر قاسم غنی به گنجینهٔ گنجور افزوده و متعاقب آن مطابق متن گنجور فهرست‌گذاری شده‌اند.

به این ترتیب ضمن امکان مشاهده و دسترسی سریع به صفحات کتاب چاپی جهت مقایسه و گزارش خطاها، امکان ارجاع به صفحات کتاب چاپی برای محققان نیز فراهم شده است.

بخش غزلیات نیز در کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی فهرست‌گذاری شده است و امید است به زودی کل این کتاب نیز پوشش داده شود.

می‌کده، یکی از جامع‌ترین نرم‌افزارهای شعر و ادبیات به همراه ابزارهای کاربردی برای علاقه‌مندان به ادبیات و دانش‌آموزان و دانش‌اندوزان رشته‌های مرتبط است.

به تازگی و بعد از انتشار نسخه ۴ می‌کده، تغییرات زیادی در این اپلیکیشن ایجاد شده است. در ادامه بعضی از قابلیت‌های نسخه‌های اخیر آورده می‌شود.

دسترسی آنلاین به تمام آثار و جستجو

با توجه به زیاد شدن آثار موجود در گنجور، و دغدغه فضای مورد نیاز برای نگهداری آفلاین آثار شعرا، در نسخه‌های آخر می‌کده دسترسی به تمام آثار موجود به صورت آنلاین فراهم شده است. همچنین جستجو در آثار نیز به صورت آنلاین در دسترس است. بنابراین کاربران نیازی به دانلود اشعار ندارند. اما قابلیت استفاده آفلاین از آثار همچنان در می‌کده موجود است و کاربران می‌توانند آثار شاعران مورد علاقه خود را برای استفاده آفلاین نصب کنند و حتی جستجو را محدود به نتایج آفلاین کنند.

تعریف کردن لیست و اضافه کردن اشعار به لیست

کاربران می‌کده تا پیش از نسخه ۴ با مفهوم علاقه‌مندی‌ها آشنا بودند. در نسخه‌های آخر می‌کده امکان تعریف کردن لیست‌های مختلف برای کاربران فراهم شده است. به این ترتیب کاربران می‌توانند بر اساس علاقه خود لیست‌هایی با موضوعات و دسته‌بندی‌های دلخواه خود بسازند و ابیات و اشعار مورد نظر خود را در این لیست‌ها اضافه کنند. لیست‌ها قابل ویرایش هستند.

یادداشت‌گذاری روی ابیات هر شعر

این قابلیت که ممکن است بیشتر توسط اساتید، معلمین عزیز و دانش‌آموزان و دانشجویان رشته‌های مرتبط مورد استفاده قرار گیرد، به کاربران امکان یادداشت‌گذاری رو ابیات را می‌دهد. به این ترتیب کاربران می‌توانند یادداشت‌های خود را به صورت الکترونیکی نگه‌داری کنند، در صورت نیاز آن‌ها را بروزرسانی و یا حذف کنند. همچنین وجود این قابلیت در کنار قابلیت بعدی که در ادامه معرفی می‌شود، کاربردپذیری بسیار زیادی پیدا می‌کند.

همگام‌سازی یادداشت‌ها و لیست‌ها در فضای ابری

قابلیت همگام‌سازی اطلاعات، به کاربر این امکان را می‌دهد که یادداشت‌ها، لیست‌ها و بخش‌های دیگر را بر روی اکانت ابری می‌کده خود همگام‌سازی کنند. برای این منظور ابتدا کاربران باید اکانت می‌کده بسازند و بعد از آن همگام‌سازی به صورت خودکار انجام می‌شود و کاربر می‌تواند هر زمان تمایل داشته باشد از طریق پروفایل خود اقدام به همگام‌سازی کند. به این ترتیب کاربر در استفاده از می‌کده در دیوایس‌های دیگر به راحتی می‌تواند با ورود به اکانت خود، اطلاعات می‌کده خود را بازیابی کند.

جستجوی پیشرفته

در می‌کده ۴ امکان جستجو تغییرات زیادی داشته است. از تغییرات الگوریتم جستجو برای هوشمندی بیشتر تا ارائه چند قابلیت دیگر نظیر جستجو در چند شاعر به صورت همزمان یا جستجو فقط در اشعار آفلاین نیز به می‌کده اضافه شده است. امکان جستجو در می‌کده به شکل قدیمی آن نیز هنوز در می‌کده ۴ برقرار است و کاربران می‌توانند با فعال کردن گزینه جستجوی دقیق عبارت مانند نسخه‌های پیشین به جستجو بپردازند.

اضافه شدن آثاری از شاعران دیگر زبان‌ها

در نسخه جدید می‌کده اشعار برخی از شاعران انگلیسی‌زبان نیز به می‌کده اضافه شده و در آینده نیز آثار بیشتری اضافه خواهند شد. به این ترتیب افزایش گستره کاربران و پیوند ادبیات سرزمین‌های مختلف محقق خواهد شد. این مهم در آینده با اضافه شدن قابلیت‌های دیگری ادامه خواهد یافت.

آخرین مطالعه‌های کاربر

به منظور ادامه خوانش آثار از همان‌جایی که کاربر مطالعه را رها کرده بوده است، قابلیت ذخیره خودکار آخرین خوانش‌های کاربر اضافه شده است. به این ترتیب کاربران می‌توانند در صفحه خانه می‌کده آخرین آثار مورد مطالعه خود را بازیابی کنند.

فراموش نکنید که برای ارتباط با تیم توسعه می‌کده می‌توانید از طریق فرم تماس داخل اپلیکیشن به ایشان پیام ارسال کنید و یا از طریق حساب کاربری تلگرام پشتیبانی‌مون (poshtibanimoon@) با ایشان در ارتباط باشید.

لینک می‌کده بر روی پلی استور:

https://play.google.com/store/apps/details?id=org.nilegroup.Meikade

سایت رسمی می‌کده:

https://meikade.com

به همت آقای سید محمدرضا شهیم و پیگیری آقای مصطفی علیزاده دو اثر دیگری از حکیم نزاری قهستانی شامل مثنوی روز و شب و همینطور سفرنامهٔ منظوم او در گنجور در دسترس قرار گرفته است.

توضیح ارسالی آقای علیزاده راجع به مثنوی روز و شب را به نقل از تصحیح استاد نصرالله پورجوادی از این منظومه بخوانیم:

حکیم سعدالدین نزاری قهستانی (۶۴۵-۷۲۱)، شاعر شناخته‌شدهٔ بیرجند، پنج مثنوی کوتاه و بلند سروده که فقط یکی از آن‌ها در ضمن دیوان او به چاپ رسیده است.

مثنوی روز و شب که به بحر متقارب، بر وزن حدیقهٔ سنایی سروده شده، مناظره‌ای است به زبان حال میان شب و روز. مانند اغلب مثنوی‌های داستانی، مثنوی نزاری نیز با ابیاتی در توحید و ستایش باری‌تعالی و نعت پیامبر اکرم (ص) آغاز می‌شود؛ سپس شاعر به مدح شمس‌الدین علی شاه نیمروز می‌پردازد و آن‌گاه سبب نظم مثنوی را بیان می‌کند. به‌دنبال گفت‌وگوی روز و شب با واسطهٔ باد صبا، شاعر باز هم به شاه اظهاربندگی می‌کند و سپس حکایتی رمزی دربارهٔ قطب‌الدین حیدرزاده می‌آورد و از بخت بد و بی‌دولتی خود می‌نالد.

توضیح: این مثنوی و حدیقهٔ سنایی در بحر خفیف سروده شده‌اند و نقل قول اشکال دارد.

جدای از این دو منظومه، همت آقای شهیم یک دیوان ارزشمند دیگر نیز به گنجور هدیه داده است. دیوان نیر تبریزی نیز به همت ایشان به گنجور اضافه شده است.

بخشهای عمده‌ای از این آثار وزنیابی شده و قافیهٔ آنها نیز مشخص شده و از این جهت امکان ردگیری تضمینهای پرشمار نیر تبریزی از اشعار شاعران دیگر از طریق قابلیت شعرهای مشابه وجود دارد.

این آثار به روال سایر مجموعه‌های جدید از طریق گنجور رومیزی، دریای سخن و ساغر و همینطور کتابخانهٔ گنجور قابل دریافت است.

نسخهٔ iOS اپلیکیشن «می‌کده»، یکی از جامع‌ترین نرم‌افزارهای شعر و ادبیات به همراه ابزارهای کاربردی برای علاقه‌مندان به ادبیات و دانش‌آموزان و دانش‌اندوزان رشته‌های مرتبط بر روی اپل استور منتشر شده است (نسخهٔ اندروید این گنجینهٔ ارزشمند مدتهاست که در دسترس قرار دارد، برای مشاهدهٔ اطلاعات بیشتر اینجا را ببینید).

در می‌کده کابران نیازی به دانلود آثار بیش از ۸۰ شاعران فارسی‌زبان و انگلیسی‌زبان ندارند و به صورت آنلاین به تمامی آثار دسترسی داشته و می‌توانند در میان آن‌ها به جستجو بپردازند. اما در صورت تمایل کاربران می‌توانند شاعران مورد علاقه خود را به منظور دسترسی راحت‌تر انتخاب کنند و در صورت تمایل به استفاده آفلاین، آثار ایشان را به اختیار خود دانلود و نصب نمایند.

می‌کده روز به روز در حال توسعه و بهبود توسط آسمان، تیم توسعه‌دهنده این اپلیکیشن است. علاوه بر در نظر گرفتن انتقادات و پیشنهادهای کاربران، قابلیت‌های دیگری نیز توسط تیم آسمان برای کاربران در نظر گرفته شده و به ترتیب اولویت در حال پیاده‌سازی هستند. سعی تیم آسمان بر این است که رضایت کاربران را از طریق در دسترس قرار دادن ابزار مورد نیاز ایشان و به شرط صحت عملکرد، جلب کند.

قابلیت‌های نسخه آخر اپلیکیشن می‌کده

برخی از موارد اضافه‌شده به نسخه آخر می‌کده که هم‌اکنون در دسترس کاربران قرار دارند شامل موارد زیر است:

قابلیت نوشتن یادداشت روی ابیات یک شعر

در نسخه آخر می‌کده قابلیت افزودن یادداشت به ابیات برای کاربر فراهم شده است. بنابراین جامعه هدف این قابلیت یعنی دانش‌آموزان و دانشجویان عزیز رشته‌های مرتبط می‌توانند از می‌کده برای یادداشت‌گذاری روی آثار مختلف استفاده کنند. در آینده این قابلیت کاربردی‌تر خواهد شد و سهولت استفاده از آن بیشتر خواهد شد.

قابلیت ساختن لیست‌ها و افزدون ابیات و اشعار به این لیست‌ها

پیش از این در می‌کده کاربران فقط می‌توانستند ابیات و اشعار مورد نظر خود را به لیست علاقه‌مندی‌ها اضافه کنند. در نسخه آخر کاربان می‌توانند به دلخواه خود لیست‌های مختلف با دسته‌بندی‌های مختلف بسازند و اشعار و ابیات مورد نظر خود را در این لیست‌ها اضافه کنند.

اضافه شدن اشعار بعضی از شاعران انگلیسی‌زبان

در نسخه جدید می‌کده اشعار برخی از شاعران انگلیسی‌زبان نیز به می‌کده اضافه شده و در آینده نیز آثار بیشتری اضافه خواهند شد. به این ترتیب افزایش گستره کاربران و پیوند ادبیات سرزمین‌های مختلف محقق خواهد شد. این مهم در آینده با اضافه شدن قابلیت‌های دیگری ادامه خواهد یافت.

جستجو در چند زیرشاخه مختلف و به چند شکل مختلف

جستجو در نسخه آخر می‌کده تغییرات زیادی داشته و تیم توسعه دائماً با توجه به بازخوردهای کاربران در حال بهبود آن است. در حال حاضر جستجو به ۲ صورت هوشمند و جستجوی دقیق عبارات در دسترس است. همچنین کاربر می‌تواند جستجو را محدود به شاعران آفلاین و یا از جستجوی آنلاین استفاده کند. همچنین در این نسخه کاربران می‌توانند در آثار چند شاعر مختلف به صورت همزمان به جستجو بپردازند.

در دسترس بودن آخرین مطالعه‌های کاربر

به منظور ادامه خوانش آثار از همان‌جایی که کاربر مطالعه را رها کرده بوده است، قابلیت ذخیره خودکار آخرین خوانش‌های کاربر اضافه شده است. به این ترتیب کاربران می‌توانند در صفحه خانه می‌کده آخرین آثار مورد مطالعه خود را بازیابی کنند.

همگام‌سازی اطلاعات کاربر با اکانت می‌کده

از می‌کده ۴ به بعد، کاربران قابلیت همگام‌سازی اطلاعات خود با اکانت می‌کده را دارند. به این ترتیب کاربران می‌توانند پس از ساختن اکانت می‌کده اطلاعات لیست‌ها و یادداشت‌های خود را همگام‌سازی کنند تا در صورت بروز مشکلات و پاک شدن اطلاعات، مجددا از طریق اکانت خود آن‌ها را بازیابی کنند.

ارائه اطلاعات آماری

در آخرین نسخه می‌کده اطلاعات آماری مربوط به بازدید اشعار در سرآیند هر شعر نمایش داده می‌شود و برای هر کاربر نیز در پروفایل شخصی ایشان اطلاعات آماری مربوط به مطالعه او به صورت محدود نمایش داده می‌شود. در آینده این اطلاعات آماری به صورت جزئی‌تر و جذاب‌تر در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت.

این قابلیت‌های جدید در کنار مواردی که پیش از این در اپلیکیشن می‌کده موجود بوده است نظیر: اشتراک‌گذاری متن اشعار، اشتراک‌گذاری تصویری ابیات با موجودیت‌های پیش‌فرض دلنشین، افزودن ابیات به علاقه‌مندی‌ها، شعر اتفاقی در همه زیرشاخه‌ها و فال حافظ، مجموعه خوبی از امکانات را در کنار گنجینه وسیعی از آثار مورد توجه ادبیات فراهم آورده است. همچنین در ادامه راه توسعه می‌کده قابلیت‌های کاربردی بیشتری برای عمومیت بخشیدن بیشتر به دایره کاربران می‌کده و ترغیب ایشان به شعر و ادبیات اضافه خواهد شد.

فراموش نکنید که برای ارتباط با تیم توسعه می‌کده می‌توانید از طریق فرم تماس داخل اپلیکیشن به ایشان پیام ارسال کنید و یا از طریق حساب کاربری تلگرام پشتیبانی‌مون (poshtibanimoon@) با ایشان در ارتباط باشید.

لینک می‌کده ios بر روی اپل استور:

https://apps.apple.com/by/app/meikade-app/id1543587891

سایت رسمی می‌کده:

https://meikade.com

فال حافظ گنجور که امسال در آستانهٔ شب یلدا در دسترس عزیزان علاقمندان قرار گرفته است، علاوه بر امکان نمایش غزلی تصادفی از لسان‌الغیب امکان پخش تصادفی یا انتخابی خوانش‌های گنجور برای آن غزل را فراهم می‌آورد.

فال گنجور در حال حاضر در مرورگر کروم درست نمایش داده می‌شود و به لحاظ نیاز به دریافت حدود ۵ مگابایت اطلاعات اولیه لازم است برای دسترسی به آن کمی صبور باشید.

با توجه به تغییرات اخیر در نحوهٔ انتشار خوانش‌های گنجور، زیرسایت خوانش‌های گنجور با «آوای گنجور» جایگزین شده است.

آوای گنجور دسترسی به آخرین خوانش‌های منتشر شده، امکان جستجو در متن و مشخصات خوانش‌ها، امکان پخش آنلاین و دریافت آنها و امکان مشاهدهٔ متن اشعار مرتبط با آنها را در گنجور فراهم می‌آورد.

نسخهٔ ۲.۹ گنجور رومیزی با تغییراتی در بخش خوانش‌ها، ویرایشگر و جستجو در دسترس قرار گرفته است.

پیش‌نیاز فنی این نسخه تغییر کرده است و کاربران گرامی اگر در اجرای آن به مشکل برخوردند می‌بایست سکوی دات نت نسخهٔ ۴.۷.۲ را دریافت و روی سیستمشان نصب کنند.

از جمله قابلیتهای این نسخه امکان بارگذاری مستقیم خوانش‌های همگام شده به پیشخان خوانشگران گنجور است.

در ویدیوی زیر روش انجام این کار توضیح داده شده است:

در قسمت همگامسازی برای شعرهای بلند، امکان همگامسازی چند مرحله‌ای اضافه شده است. برای این کار، پس از همگامسازی تا میانه‌های شعر، روی «توقف» کلیک کنید و ذخیره را بزنید و فرم را ببندید. با کلیک مجدد روی «همگامسازی» برای خوانش، برنامه با دریافت «تأییدیه» همگامسازی را از آن نقطه به بعد انجام می‌دهد.

در بخش ویرایشگر امکان شکستن شعر به اشعار مجزا اضافه شده است:

علاوه بر آن به همت آقای ایمان عبیدی آشتیانی امکانات جدیدی در بخش جستجو اضافه شده است.

علاقمندان جهت دریافت نسخهٔ کامل یا نصاب به‌روزرسان به سایت گنجور رومیزی مراجعه بفرمایند.