اخیراً فایل پیدیاف بخشی از این نسخه که کهنترین نسخهٔ دستنویس از دیوان حافظ به شمار میرود روی کانالهای تلگرامی در دسترس قرار گرفته بود (اینجا و اینجا) و من آن را به نسکبان اضافه کرده بودم (متن کامل نسخه همچنان که جلوتر نقل قول میشود شامل اشعار شش شاعر است که هنوز جایی کامل آن را ندیدهام).
منتهی در نسکبان علیرغم وجود امکان پیشنهاد شعر متناظر صفحات کتابها بر اساس گنجور بر خلاف گنجینهٔ گنجور امکان نمایش فهرست کتاب بر اساس گنجور وجود نداشت. این امکان را اضافه کردم و این نسخه را بر اساس گنجور فهرستگذاری کردم.
در پایان فهرستگذاری این نسخهٔ خطی در گنجور علاوه بر مقدمهٔ دیوان، ۴۸۷ قطعه شعر را شناسایی کردم. بعضی اشعار در حاشیهٔ دیوان به شکل مورب نوشته شدهاند که آنهایی که قابل قرائت بودهاند را نیز فهرستگذاری و در این آمار لحاظ کردهام (این به آن معناست که مواردی که به لحاظ بریده شدن در تصویر یا از اصل ناخوانا بودهاند را لحاظ نکردهام و از این جهت تعداد واقعی اشعار ممکن است بیش از این بوده باشد، در چاپ آقای بهروز ایمانی بر اساس این نسخه طبق مقدمهای که نقل میشود حداکثر ۴۷۳ قطعه شعر برشمرده شده که حدس میزنم به خاطر آن باشد که اشعار درج شده در حاشیهها را اصیل فرض نکردهاند).
به صورت بدیهی تصاویر متناظر این نسخه زیر شعرهای گنجور نیز قابل مشاهده است (هر چند به لحاظ آن که تصاویر در دسترس دو صفحهای هستند و در نسخه هم در هر صفحه مصرعها پشت سر هم بع شکل افقی نوشته شدهاند و متن نسخه متراکم است پیدا کردن شعر از روی تصویر باز هم نیاز به صرف وقت توسط بازدیدکننده دارد).

در مورد این نسخه بر اساس معرفی کتاب دیوان حافظ شیرازی (کهن ترین نسخه شناخته شده کامل) به کوشش بهروز ایمانی بیشتر بدانیم:
نسخه برگردان دستنویس شمارۀ 5194 کتابخانۀ نور عثمانیه (استانبول)
این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود و شامل 435 غزل، 1 ترجیع بند (بندی از آن)، 26 قطعه، 4 مثنوی و 11 رباعی است.بنا به گزارش ترقیمه کتابت اشعار حافظ را محمد بن عبدالله بن محمد ابوبکر بن کریمشاه ملقب به غیاث ابرقوهی در روز چهارشنبه بیستم جمادی الاول سال 801 ق به اتمام رسانده است. خط ابرقوهی از مشقهای نخستین نستعلیق نویسی پس از سده 8 ق است و جریانی را می آزماید که در آن تعلیق به نستعلیق جای می پردازد و در مسیر همین تجربه است که هنوز نستعلیق غیاث ابرقوهی از کرشمه ها و غمزه های تعلیق نیز برخوردار است.
مهم ترین امتیاز این دستنویس، وجود دیباجه محمد گلندام (جامع دیوان حافظ) در آن است و تاکنون قدیم ترین نسخه از این دیباجه است که شناخته شده. غزلیات در نسخه نورعثمانیه به ترتیب الفبای قوافی تنظیم یافته و از این نکته معلوم می شود که از همان ازمنه قریب به دوره حافظ غزلیات او بر اساس قوافی سامان یافته بوده است. مقایسه و مقابله نسخه نورعثمانیه با دیگر نسخه های کهن حافظ، تفاوتهایی را در ضبط و قرائت برخی از کلمات نشان می دهد و تشابهاتی را نیز مشخص می نماید.
دستنویس شماره 5149 نورعثمانیه مجموعه ای است شامل اشعار شش شاعر که اشعار حافظ نخستین جزو از مجموعه است و برگهای 1 تا 41 آن را به خود اختصاص داده است. پس از دیوان حافظ این آثار در این مجموعه به چشم می خورد:
ــ دیوان افصح الشعراء جمال الملة والدین سلمان (برگ 43 ـ 106)
ــ روشنایی نامه از گفتار املح الکلام ملک الحکماء والمحققین ناصرخسرو (برگ 106 ـ 111)
ــ دیوان شیخ المحققین عماد الملة والدین (برگ 112 ـ 178) به همراه کتاب محبت نامه (برگ 179 ـ 189)، کتاب صفانامه (برگ 189 ـ 202)، و کتاب صحبت نامه (برگ 204 ـ 215) از همو.
ــ دیوان مرتضی المعظم جلال الملة والدین (برگ 216 ـ 249)
ــ دیوان مرتضی الاعظم کمال الملة والدین (برگ 250 ـ 267)
این اثر به کوشش و با مقدمه جناب آقای بهروز ایمانی معرفی و شناسایی شده است و در پایان آن نیز تصاویری از منابع کهن اشعار حافظ گرد آمده است.
فیلمی از فرایند فهرستگذاری این نسخه جهت ارجاع و استفادهٔ کاربران نیز تهیه کردهام: