خوب! پروژه‌ی وزنیابی شعرها (علی رغم مسافرت چند روزه‌ی من) تا حدودی خوب پیش رفته است و علاوه بر اشعار حافظ، اکنون تمام اشعار سعدی و هزار و دویست تا از غزلیات شمس، گزیده‌ی غزلیات شهریار، قسمتی از غزلیات خواجو و مجموعه‌هایی از رباعیات، دوبیتیها و مثنویات بلند شاعران مختلف را پوشش می‌دهد.

علاوه بر آن، برنامه‌ای برای پیدا کردن حروف روی و قافیه‌ی اشعار آماده کردم و آن را روی اشعار برخی از شاعران نامبرده اعمال کردم. هر چند در قافیه‌یابی به شیوه‌ی خودکار موانعی همچون رسم‌الخطهای متفاوت، سلیقه‌های متفاوت تایپیستها در فاصله‌گذاری بین کلمات و حذف یا عدم حذف بعضی حروف (مثل الف «است» و …)، غلطهای املایی و استثنائات قافیه باعث می‌شوند نتوان به شکل دلخواه اشعار را قافیه‌یابی کرد ولی نتایج اولیه به نظر من چندان بد نیست، خصوصاً با توجه به این که قافیه‌یابی مجموعه‌ی بزرگی از شعرها در زمانی در حد چند دقیقه انجام می‌شود.

در هر صورت، با استفاده از ترکیب این دو ویژگی (وزن و قافیه) قابلیت جدیدی به گنجور اضافه شده که با کلیک بر روی پیوند «شعرهای مشابه» در کادر حاشیه‌ها در دسترس قرار می‌گیرد. کلیک بر روی این پیوند، شما را به صفحه‌ای می‌برد که در آن اشعاری که هم وزن و هم قافیه‌ی آن با شعر مورد نظر شما یکسان است فهرست شده‌اند.

به این ترتیب می‌شود شعرهایی را که شاعران در استقبال از شاعران قدیمی‌تر خود سروده‌اند با خرج یک کلیک پیدا کرد. ضمن آن که علاوه بر «جستجو»، «استفاده از فهرستهای الفبایی» و «استفاده از پیوندهای شعر بعدی و شعر قبلی»، راهکار جدید و هوشمندتری هم برای گنجورگردی در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد.

برای مشاهده‌ی نحوه‌ی عملکرد قابلیت «شعرهای مشابه» روی پیوند متناظر با این قابلیت در این نمونه اشعار کلیک کنید: غزل دل می‌رود ز دستم (حافظ)، علی ای همای رحمت (شهریار)، غزل مطلب طاعت و … (حافظ) و مانند آن.

دامنه‌ی این قابلیت محدود به شعرهایی است که وزن‌گذاری و قافیه‌یابی شده‌اند و این به این معناست که دامنه‌ی عملکرد آن به مرور وسیع‌تر خواهد شد.

در بسیاری از بخشها، مشکلاتی از قبیل آورده شدن دو یا چند شعر متفاوت در قالب یک شعر دیده می‌شد که در این چند وقت تا حدود زیادی رفع شده‌اند. با توجه به آن که سعی بر این بوده که تصحیحات اعمال شده و همچنین حاشیه‌های گذاشته شده از دست نروند و تصحیح اشکالات اشاره شده مستلزم حذف و ورود دوباره‌ی اشعار از منبع اولیه بود، این کار وقت زیادی گرفت.

در صورتی که وزن و قافیه‌ی اشعار تعیین شده باشد یافتن اشعار مشابه شاعران مختلف راحت می‌شود و به این طریق می‌توان به آسانی اشعاری را که شاعران در استقبال از هم گفته‌اند پیدا کرد. در دسترس بودن این دو مشخصه کارکردهای دیگری هم احتمالاً دارد. قافیه‌ی اشعار را می‌توان با یک برنامه‌ی کامپیوتری ساده به آسانی پیدا کرد، اما راهکار در دسترس برای پیدا کردن وزن -فعلاً- پیدا کردن دستی وزن اشعار است. در هر صورت، از دو روز پیش وزنیابی اشعار را آغاز کرده‌ام و فعلاً کل اشعار حافظ و اشعار ابتدایی غزلیات سعدی و غزلیات دیوان شمس وزنیابی شده‌اند که می‌توانید مشخصه‌ی وزن هر شعر را در کادر حاشیه‌های مخصوص به آن ببینید.