در این ویرایش از گنجور رومیزی، امکانات مربوط به همگام‌سازی فایل صوتی با شعر تکمیل شده، به نحوی که هم‌اکنون می‌توان فایلهای صوتی را که ترتیب خوانده شدن خطوط شعر با متن برنامه همخوانی ندارد، یا در آنها تعدادی از خطوط شعر خوانده نمی‌شوند و یا برگشت به عقب و تکرار در خوانش آنها وجود دارد با شعر همگام کرد.

از آنجا که چگونگی همگام‌سازی در حالت پیچیده‌تر ممکن است چندان بدیهی نباشد در این ویدئوی حدوداً نه دقیقه‌ای نحوهٔ این کار توضیح داده شده است:

علاوه بر آن امکان انتقال اطلاعات همگام‌سازی فایلهای صوتی با شعرها به کامپیوترهای دیگر از طریق ذخیره و بازیابی آنها در قالب XML در پنجرهٔ «خوانشهای شعر جاری» فراهم شده است.

جهت آشنایی بیشتر با این امکان این نوشته و این یکی را مطالعه کنید.

یادآوری نکتهٔ بسیار مهم: تا به حال پیش‌نیاز نصب و استفاده از گنجور رومیزی سکوی دات نت ویرایش ۲.۰ بوده است و تلاش فراوان شده که این پیش‌نیاز در همین حد باقی بماند و کاربران مجبور به دریافت پیش‌نیاز جدیدی نشوند (از آنجا که پشتیبانی صحیح از اجرای نرم‌افزار تحت نگارشهای اولیهٔ ویندوز ۸ مستلزم استفاده از نسخهٔ ۴ این سکو بود تا مدتی مجبور بودیم در هنگام انتشار نسخه‌های جدید دو نسخهٔ متفاوت از برنامه در نصاب بگنجانیم تا روی سیستمهای متفاوت، فایلهای متفاوتی کپی شود). اما از ویرایش ۲.۷ به بعد، به دلیل نیازمندی کتابخانهٔ مورد استفاده برای پشتیبانی از فایلهای صوتی به ویرایش جدیدتر سکوی دات نت، نیازمندی گنجور رومیزی تغییر کرده و از این به بعد بدون نصب حداقل ویرایش ۴ سکوی دات نت، برنامه اجرا نمی‌شود. دوستانی که روی کامپیوترشان ویرایش ۴ سکوی دات را ندارند می‌توانند آن را از این نشانی با حجم حدود ۴۸ مگابایت دریافت کنند (نصاب به‌روزرسان گنجور رومیزی در صورت عدم وجود این پیش‌نیاز پیغام مناسب می‌دهد و فایلهای ویرایش پیشین برنامه را رونویسی نمی‌کند).

نصاب به‌روزرسانی را با اندازهٔ حدود ۴۲۰ کیلوبایت از این نشانی می‌توانید دریافت کنید.

در ویرایش ۲.۷۱ گنجور رومیزی امکان همگام‌سازی فایلهای صوتی بهبود پیدا کرده است. در این ویرایش می‌توانید در صورتی که نمی‌خواهید پخش فایل از ابتدای آن شروع شود با استفاده از نوار لغزان تعبیه شده در پایین پنجرهٔ «همگام‌سازی شعر» پس از شروع پخش فایل صدا، آن را به زمان مد نظرتان منتقل کنید، سپس دکمهٔ «آغاز از اینجا» را بزنید تا پخش شعر از آن نقطه آغاز شود. امکان پایان پخش در میانه‌های فایل صوتی نیز با استفاده از دکمهٔ مشابه در نظر گرفته شده است.

می‌توان به جای این نوار لغزان، شکل موج فایل صدا را مشاهده و با کلیک روی آن در فایل جابجا شد. هر چند نمایش شکل موج برای فایلهای بزرگ ممکن است زیاد طول بکشد.

دکمه‌ای نیز جهت نمایش مصرع آتی (بعد از مصرع جاری) در نظر گرفته شده که در موارد خاصی همچون همگام کردن شعر با یک آهنگ ممکن است کاربرد داشته باشد.

جهت آشنایی بیشتر با این قابلیت نوشتهٔ پیشین را مطالعه فرمایید.

نصاب به‌روزرسانی را با اندازهٔ حدود ۴۱۰ کیلوبایت از این نشانی می‌توانید دریافت کنید.

مهمترین قابلیت ویرایش ۲.۷ گنجور رومیزی پشتیبانی از پخش فایلهای صوتی است. این قابلیت که از طریق دکمهٔ «خوانش» روی نوار ابزار و همینطور منوی «صداها» در دسترس قرار می‌گیرد به کاربر این امکان را می‌دهد که از روی کامپیوتر خود فایلهای صوتی متناسب با شعر را انتخاب کند و آن را به شعر منتسب کند. علاوه بر آن نحوهٔ همگامی فایل صوتی با خطوط شعر را معین نماید. نهایتاً نرم‌افزار با استفاده این اطلاعات همزمان با پخش فایل صوتی مصرع متناظر را با رنگ متفاوت (فعلاً به طور ثابت قرمز روشن) نمایش دهد.

نکتهٔ بسیار مهم: تا به حال پیش‌نیاز نصب و استفاده از گنجور رومیزی سکوی دات نت ویرایش ۲.۰ بوده است و تلاش فراوان شده که این پیش‌نیاز در همین حد باقی بماند و کاربران مجبور به دریافت پیش‌نیاز جدیدی نشوند (از آنجا که پشتیبانی صحیح از اجرای نرم‌افزار تحت نگارشهای اولیهٔ ویندوز ۸ مستلزم استفاده از نسخهٔ ۴ این سکو بود تا مدتی مجبور بودیم در هنگام انتشار نسخه‌های جدید دو نسخهٔ متفاوت از برنامه در نصاب بگنجانیم تا روی سیستمهای متفاوت، فایلهای متفاوتی کپی شود). اما از این ویرایش به بعد، به دلیل نیازمندی کتابخانهٔ مورد استفاده برای پشتیبانی از فایلهای صوتی به ویرایش جدیدتر سکوی دات نت، نیازمندی گنجور رومیزی تغییر کرده و از این به بعد بدون نصب حداقل ویرایش ۴ سکوی دات نت گنجور اجرا نمی‌شود. دوستانی که روی کامپیوترشان ویرایش ۴ سکوی دات را ندارند می‌توانند آن را از این نشانی با حجم حدود ۴۸ مگابایت دریافت کنند (نصاب به‌روزرسان گنجور رومیزی در صورت عدم وجود این پیش‌نیاز پیغام مناسب می‌دهد و فایلهای ویرایش پیشین برنامه را رونویسی نمی‌کند).

برای استفاده از قابلیت یاد شده کافی است برنامه را روی شعر مورد نظر بگذارید. سپس از منوی «صداها» فرمان «خوانشهای شعر جاری …» را اجرا کنید (کلیک بر روی دکمهٔ «خوانش» روی نوار ابزار برای شعری که فایل صوتی منتسبی ندارد نیز اثر مشابهی دارد). سپس در پنجره‌ای که باز می‌شود با فشردن دکمهٔ «انتخاب فایل» فایل مورد نظر را (با پسوند mp3 یا wav) از روی کامپیوترتان انتخاب کنید. در صورت نیاز می‌توانید شرح پیش‌فرض پیشنهادی را تغییر دهید. می‌توانید برای یک شعر به هر تعدادی که لازم است فایل صوتی اضافه کنید اما فایل صوتیی که در ردیف اول قرار می‌گیرد به عنوان فایل اصلی مورد استفاده در محیط اصلی شناخته می‌شود و دکمه‌ای نیز برای انتقال فایلهای دیگر به این جایگاه در نظر گرفته شده است.

توجه داشته باشید که امکان ضبط صدا (فعلاً و شاید تا همیشه) در گنجور رومیزی وجود ندارد و توصیه می‌کنم برای این کار از یک نرم‌افزار تخصصی استفاده کنید. پیشنهاد شخصی من نرم‌افزار بازمتن و رایگان Audacity است.

اگر تمایل دارید پخش صدا با مشخص شدن مصرع متناظر همگام باشد می‌توانید دکمهٔ «همگامسازی» را بزنید و فایل را با شعر همگام کنید. روش کار به این صورت است که مثلاً اگر شعر از همان ابتدای فایل صوتی شروع می‌شود ابتدا دکمهٔ «مصرع بعد» و بعد دکمهٔ «پخش صدا» را بزنید. پس از خوانده شدن هر مصرع و قبل از شروع مصرع بعد، دکمهٔ «مصرع بعد» را بزنید. پس از پایان کار دکمهٔ «ذخیره» را بزنید تا شعر را با فایل صوتی «همگام» کرده باشید.

پس از طی مراحل فوق می‌توانید با زدن دکمهٔ «خوانش» فایل صوتی را پخش کنید و همزمان مصرع متناظر هر قسمت را مشاهده کنید. امکان توقف موقت (pause) و ادامه از محل توقف از نوار ابزار و امکان توقف کامل (stop) از منوی «صداها» وجود دارد.

پشتیبانی از صوت در گنجور رومیزی در مراحل اولیه است و اگر دوباره فراغت، حوصله و عمری برای برنامه‌نویس آن حاصل شود ضمن پیشرفت امکانات همگامسازی و خوانش، قابلیتهایی جهت به اشتراک‌گذاری همگامسازیها اضافه خواهد شد. ضمناً مثل همیشه پیشنهادها و نظرات دوستان در پیشرفت کار مطمئناً مؤثر خواهد بود.

نصاب به‌روزرسانی را با اندازهٔ حدود ۴۰۰ کیلوبایت از این نشانی می‌توانید دریافت کنید.

عمدهٔ تغییرات گنجور رومیزی ویرایش ۲.۶ در ویرایشگر آن اتفاق افتاده است. جایی که در چند روز گذشته به دلیل استفاده از آن برای سازماندهی دیوان ملک‌الشعرا کمبودهایی دیده شد و فرمانهای متعددی اضافه شد. اشکال قدیمی مربوط به تغییر ترتیب زیربخشها هم در ویرایشگر برنامه رفع شد (تصور می‌کنم توسط سرور گرامی آقای محمدرضا رجایی گزارش شده بود). جهت مشاهدهٔ فهرست کاملتر تغییرات اینجا را ببینید.

نصاب به‌روزرسانی را با اندازهٔ حدود ۲۹۰ کیلوبایت از این نشانی می‌توانید دریافت کنید.

ساختار پایگاه داده‌های گنجور رومیزی (و ساغر و گنجور اندرویید) در این فایل PDF (جهت استفادهٔ علاقمندان به مشارکت در گسترش این نرم‌افزارها یا انجام کارهای جدید مبتنی بر آنها) مستند شده است.

در گنجور رومیزی ویرایش ۲.۵۴ نیاز به نصب نسخهٔ ۲ سکوی .NET‎ در صورت وجود نسخهٔ ۴ این سکو روی سیستم حذف شده و بنابراین گنجور رومیزی روی ویندوز ۸ به درستی نصب می‌شود. نصاب به‌روزرسانی را با اندازهٔ حدود ۲۹۰ کیلوبایت از این نشانی می‌توانید دریافت کنید.

در طول هفتهٔ گذشته چند مجموعه که مدتها پیش آقایان محمد نصیری و مهران صمدنژاد برای من ارسال کرده بودند از طریق «دریافت مجموعه‌ها» در دسترس قرار گرفته است. از آن میان می‌توان به یک نسخه از قرآن نیز اشاره کرد -که ممکن است به کار محققان ادبی که از گنجور رومیزی جهت کارهای تحقیقاتی استفاده می‌کنند و لازم است جهت کشف ارجاعات شاعران مکرراً به قرآن کریم مراجعه کنند- بیاید. کاربران ساغر می‌توانند نشانی دریافت این مجموعه‌ها را با بررسی فایل xml مجموعه‌های تازه (این فایل) به دست آورده آنها را دریافت و نصب کنند (انتهای فایل، نشانی دریافت در بین تگهای باز و بستهٔ DownloadUrl محصور شده است).

دوستانی که احیاناً با سرعت دریافت مجموعه‌ها مشکل دارند می‌توانند در برگهٔ اول دریافت مجموعه‌ها از این نشانی جهت دریافت استفاده کنند:

http://i.ganjoor.net/android/androidgdbs.xml

این، نشانی فهرستی است که برای دریافت مجموعه‌ها در گنجور اندروید استفاده می‌شود و چون روی میزبان گنجور قرار دارد سرعت بالاتری را ارائه می‌کند.

خرده ویرایش ۲.۵۳ گنجور رومیزی -علاوه بر رفع ایرادات کوچک- دو امکان جدید دارد. اولی امکان «حذف شاعر» از طریق منوی «مجموعه‌ها» در پنجرهٔ اصلی است:

البته این فرمان قبلاً از طریق پنجرهٔ «ویرایشگر گنجور» در دسترس قرار داشت، با این حال دوستان زیادی سراغ آن را می‌گرفتند که با انتقال آن به پنجرهٔ اصلی احتمالاً پیدا کردن آن آسان‌تر می‌شود.

امکان دیگر، امکان مشاهدهٔ مسیر پایگاه داده‌های برنامه از طریق پنجرهٔ «پیکربندی» است:

البته جهت تغییر این مسیر، هنوز باید فرایندی که در این نوشته شرح داده شده دنبال شود، اما پیدا کردن فایل پایگاه داده‌ها با این روش آسان‌تر خواهد بود.

نصاب به‌روزرسان را با اندازهٔ حدود ۲۴۰ کیلوبایت از این نشانی (جهت استفادهٔ دوستانی که یک نسخه از گنجور رومیزی را نصب دارند)، نصاب نگارش سبک را با اندازهٔ حدود یک مگابایت از این نشانی (توضیح دربارهٔ این نگارش را اینجا بخوانید، ضمناً تک شاعر گنجانده شده در این ویرایش از نگارش سبک آثار استاد بهرام سالکی است تا دوستداران آثار ایشان راحت‌تر بتوانند به اشعار ایشان دست پیدا کنند) و نصاب کامل را با اندازهٔ حدود ۲۳ مگابایت از این نشانی می‌توانید دریافت کنید. دوستانی که با دریافت فایلها مشکل دارند نظری به این نوشته بیندازند.

با توجه به انتشار آزاد اشعار حذف شده از سایت گنجور (در صورتی که از دلیل این رویداد اطلاع ندارید اینجا را ببینید) در قالب کتابخانهٔ آزاد شعر فارسی: ویکی‌درج عملاً مشکلی که باعث حذف اشعار سایت شده بود حل شده و از دیروز این اشعار مجدداً از طریق سایت گنجور در دسترس قرار گرفته‌اند. منبع تمام این اشعار در کادر حاشیه‌ها مستند شده است.

ویرایش ۲.۵۲ گنجور رومیزی نیز که از دیروز در دسترس قرار گرفته تفاوتهای بسیار جزئی با خرده‌ویرایش پیشین دارد و عمده تفاوت آن همراه شدن مجدد شاعران حذف شده با پایگاه داده‌های آن است.

دوستانی که نسخهٔ شامل پایگاه داده‌های ناقص را دریافت کرده‌اند علاوه بر امکان نصب نسخهٔ کامل می‌توانند با کلیک بر روی دکمهٔ «دریافت مجموعه‌ها» و انتخاب فهرست «شاعران سایت گنجور» شاعران مورد نظر خود را به نرم‌افزار خود اضافه کنند.

امکان حاشیه‌گذاری نیز که پیشتر غیرفعال شده بود، با تغییرات اخیر مجدداً فعال شد.

پروژهٔ بازبینی OCR برای دیوان ملک‌الشعرای بهار نیز نیاز به حدود پانزده‌هزار بازدید دیگر دارد و پس از تکمیل خروجیهای کار از طریق سایت و گنجور رومیزی در دسترس قرار خواهد گرفت.

از روز سه‌شنبه آثار تعداد زیادی از شاعران از سایت گنجور (و نرم‌افزار گنجور رومیزی) حذف شد. دوستان زیادی از آن روز تا به حال دلیل این اتفاق را می‌پرسند که جهت اطلاع دوستان به عرض می‌رساند که:

همانطور که احتمالاً در جریان هستید سایت گنجور از روز آخر اردیبهشت در ایران فیلتر شده است. اشاراتِ دوستانِ مطلع؛ بعد از مدتی نشان داد که مسدود شدن گنجور به درخواست شرکت مهرارقام که در تولید نرم‌افزارهای ادبی به شکل تجاری فعالیت می‌کند انجام شده است. دلیل این شرکت برای چنین درخواستی، ادعای این شرکت روی ورود سیصد هزار بیت از اشعار منتشر شده در گنجور به کامپیوتر بوده که البته این اشعار از طریق مجموعهٔ دیگری که هنوز هم روی اینترنت -با عنوان آزاد و بازمتن- در دسترس است وارد گنجور شده بود و عملاً طرف شرکت مورد اشاره در این ادعا گنجور نیست (هر چند این شرکت هیچگاه در این زمینه با گنجور تماس نگرفته بود و دم دست‌ترین راه حل را در کمیتهٔ فیلترینگ جستجو کرده).

پس از تماس و مذاکره با شرکت مورد اشاره و عدم حصول توافق، به درخواست آن شرکت و به جهت مشکوک بودن منبع اولیهٔ ورود اشعار یاد شده، مجموعه‌های مورد ادعا از سایت حذف شدند (توجه فرمایید که دلیل پذیرش این درخواست نه اجبار حقوقی بوده و نه تمایل به خارج شدن سایت از فیلتر و تنها دلیل آن احترام به حقوق مورد ادعای شرکت یاد شده در ورود احتمالی این داده‌ها می‌باشد).

مراجعهٔ دوستان به صفحهٔ فیس‌بوک گنجور به نشانی https://www.facebook.com/ganjoor می‌تواند جزئیات این ماجرا -از آغاز فیلتر شدن گنجور در ایران تا وضعیت کنونی- را روشن کند.

جبران آنچه از دست رفته یکی از اهداف گنجور در روزها، هفته‌ها، ماهها و سالهای پیش روست. علاوه بر اشعار، مجموعهٔ قابل توجهی از حاشیه‌های دوستان پای شعرها هم از دسترس خارج شده که امیدوارم به زودی راهکاری جهت در دسترس قرار دادن بایگانی آنها -مستقل از اشعار مرتبط- پیدا کنم.

به‌روزرسانی: دوستان با مراجعه به این نشانی در نظرسنجی راجع به درستی این اقدام شرکت کنند (برای این که بتوانید شرکت کنید باید عضو فیس‌بوک باشید و صفحهٔ گنجور در فیس‌بوک را Like کرده باشید).

در خرده‌ویرایش ۲.۵۱ گنجور رومیزی چند اشکال -از جمله یکی از ایرادات گزارش شده توسط دوستان– رفع شده است. علاوه بر آن به پیشنهاد یکی از دوستان دو دکمه برای انتخاب آسان در گام دوم «دریافت مجموعه‌ها» اضافه شد.

نصاب به‌روزرسانی این ویرایش را از این نشانی دریافت کنید.

با بهره‌برداری 😉 از ابزار «دریافت مجموعه‌ها» امکان انتشار نگارش سبک گنجور رومیزی هم به وجود آمده است که می‌تواند کاربردهای خاص خودش را داشته باشد. این نگارش فقط از لحاظ حجم داده‌ها با نگارش کامل متفاوت است -کل داده‌های موجود در آن بیست و چند بیت است- و کاربران می‌توانند با استفاده از ابزار دریافت مجموعه‌ها، مجموعه‌های مورد نظر خودشان را به آن اضافه کنند. دوستان علاقمند می‌توانند نصاب این نگارش را با حجم کمتر یک مگابایت از اینجا دریافت کنند. مجموعهٔ بیست و چند بیتی موجود در این نگارش از بخش مضامین گمشده در وبلاگ استاد محمدرضا ترکی و همینطور گروه فیس‌بوک شاه‌بیت انتخاب شده و برای دوستانی که مجموعهٔ کامل گنجور رومیزی را دارند به طور جداگانه از این نشانی قابل دریافت است.