بایگانی نویسنده: حمیدرضا

«دریافت مجموعه‌های اشعار جدید» در گنجور رومیزی ویرایش ۱.۹۳

در ویرایش جدید گنجور رومیزی با اجرای فرمان «دریافت مجموعه‌های اشعار جدید» از منوی «راهنما» می‌توانید فهرست مجموعه شعرهایی را که به صورت مجزا برای دریافت در دسترس قرار دارند مشاهده کنید. ردیفهای سفیدرنگ فهرست نمایش داده شده، ردیفهایی هستند که (احتمالاً) در گنجور رومیزی شما موجود نیستند.

دریافت مجموعه‌های اشعار جدید

علاوه بر آن، در پنجرهٔ معرفی برنامه فهرست دوستانی را که تا به حال با جمع‌آوری و ارسال مجموعه‌های اشعار به گسترش گنجور رومیزی کمک کرده‌اند به‌روز کردم.

تغییراتی نیز در نحوهٔ نمایش سطور اشعار نیمایی اعمال شد و همانند پاراگرافهای نثر خطوط طولانی اشعار نیمایی در جای لازم شکسته می‌شوند. بهبودهایی نیز در نحوهٔ نمایش اطلاعات تعداد بیتها داده شد.

مجموعهٔ آثار شاعر جوان آقای احمد پروین، که توسط آقای مهرداد بیات جمع‌آوری و ارسال شده از طریق این نشانی (و همینطور پنجرهٔ «دریافت فهرست مجموعه اشعار جدید») قابل دریافت است و علاقمندان می‌توانند آن را پس از دریافت و خارج کردن از حالت فشرده، با اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها»ی برنامه به گنجور رومیزی اضافه کنند.

نصاب به‌روزرسانی ویرایش ۱.۹۳ را از این نشانی دریافت کنید.

اشعار سیمین بهبهانی در گنجور رومیزی

به لطف همراه همیشگی گنجور جناب «الف. رسته» و با استفاده از منابع اینترنتی، مجموعه‌ای از اشعار سرکار خانم سیمین بهبهانی شاعرهٔ شاعر گرانقدر معاصر برای گنجور رومیزی آماده شده است که می‌توانید با دریافت این فایل، خارج کردن آن از حالت فشرده، سپس اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها»ی برنامه آن را به گنجور رومیزی خود اضافه کنید.

پایان مرحلهٔ اول بازبینی خروجیهای OCR

مرحلهٔ اول بازبینی را با بیش از ۹۵۰۰۰ مورد بازبینی به پایان رساندیم (برخی بازبینیهای گذری شامل متون نامربوط و شیطنت‌آمیز بود که با فیلتر و گروه‌بندی بر اساس آی.پی فرستنده آنها را حذف کردم و این در آمار نهایی لحاظ نشده) که تقریباً تمامی ۵۳۰۰۰ و خرده‌ای خط شعر بریده شده از قصاید قاآنی به همراه عناوین و پاورقیهای آن و جلد اول غزلیات بیدل را پوشش می‌داد. با این حال از این تعداد حدود ۲۴۱۴۰ مورد (حدود ۴۶ درصد) تنها یک بار بازبینی شده‌اند و این احتمال وجود خطاهای زیاد در متن نهایی را بالا می‌برد.

در هر حال، با بازبینی کلی خروجیها نتیجه به نظرم رضایت‌بخش است ضمن آن که یکی از نشانه‌های آن که این بازبینی چقدر مؤثر بوده آن است که به دلیل آن که در نرم‌افزار OCR مورد استفاده در صورت تعیین نام فونت متن چاپی دقت بازشناسی افزایش می‌یابد من فونت تمام دیوان قاآنی را از پیش با یک فونت خاص تنظیم کرده بودم. فونتی که فقط شامل متن اشعار می‌شود و متأسفانه من نسبت به تیتر اشعار که فونت آن کاملاً متفاوت بود بی‌توجهی کرده بودم. در هر صورت، این قضیه را بعد از شروع کار بازبینی متوجه شدم و تصحیح این اشتباه مشکل بود. اثر تعیین فونت اشتباه برای متنها آن بود که تیتر اشعار بسیار بد بازشناسی شده بود و اغلب دوستانی که با این قسمتها برخورد می‌کردند باید کل متن را (که عموماً شامل القاب و عناوین ثقیل بود) از نو تایپ می‌کردند. جالب اینجاست که درصد بسیار بالایی از این عناوین با همان یک بار بازبینی توسط دوستان کاملاً تصحیح شده‌اند و این نشانگر میزان جدیت و دقتی است که دوستان در بازبینی اشعار به خرج داده‌اند.

تأثیر انتخاب فونت اشتباه و دقت بازبینی دوستان گنجور

در مجموع ۵۲۱۰ آی.پی مستقل از دوستانی که مشارکت کرده‌اند به ثبت رسیده است. نمودارهای زیر روند بازبینی را در ادامهٔ آمارهای قبلی (اینجا و اینجا) نشان می‌دهند.

آمار بازبینیهای گنجور
کشورهای بازبینهای گنجور

با تکمیل این مرحله مجموعاً (با احتساب قسمت کوچکی از کار که پیش‌تر بدون استفاده از سیستم عمومی بازبینی و توسط خود من انجام شده بود) حدود ۱۷۰۰۰ بیت از اشعار قاآنی (شامل کلیهٔ قصاید او) و حدود ۱۵۰۰۰ بیت از غزلیات بیدل دهلوی (جلد اول دیوان غزلیات بیدل چاپ انتشارات نگاه) در گنجور در دسترس قرار گرفته است. غزلیات بیدل بر اساس حروف آخر رَوی از نو مرتب شده‌اند (ترتیب پیش‌فرض نسخهٔ انتشارات نگاه بر اساس حرف آخر روی و سپس حرف اول مصراع اول غزل است که چندان کاربردی و قابل استفاده نیست). به زودی قسمتهای وزنیابی نشده از این اشعار را وزنیابی می‌کنم و صفحات آمار اشعار و وزنها (اینجا) را به‌روز می‌کنم.

قصاید قاآنی
غزلیات بیدل دهلوی

دیوان قاآنی تعداد قابل توجهی پاورقی دارد که آنها هم برای بازبینی در دسترس قرار گرفته بودند و عموماً تصحیح شده‌اند، این پاورقیها را که بعضاً شامل اطلاعات ارزشمندی هستند به مرور به صورت حاشیه پای اشعار او وارد خواهم کرد.

دوستانی که از گنجور رومیزی استفاده می‌کنند برای اضافه کردن این اشعار لازم است ابتدا از طریق ویرایشگر گنجور رومیزی، وارد اشعار بیدل و قاآنی شوند و با استفاده از عنوان «حذف شاعر» از منوی دکمهٔ شاعر جدید آثار این دو شاعر را از پایگاه داده‌های برنامه پاک کنند. سپس با دریافت این فایل برای غزلیات بیدل (شامل ۱۳۸۱ غزل) و این فایل برای قصاید قاآنی، خارج کردن آنها از حالت فشرده و سپس انتخاب آنها با کمک گزینهٔ «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها» این آثار را به گنجور رومیزی خود اضافه کنند.

غزلیات بیدل در گنجور رومیزی

در ادامهٔ کار، از دو هفته پیش، جلد دوم غزلیات بیدل را برای بازبینی در دسترس گذاشته‌ام. روند بازبینی را از حالت تصادفی قبلی به حالت ترتیبی تغییر داده‌ام تا در ابتدای کار، تمامی تکه‌ها حداقل یک بار بازبینی شوند. غزلیات و سایر اشعار قاآنی، کلیات اشعار ملک‌الشعرای بهار و کلیات دیوان امیرمعزی نیشابوری نیز اسکن و OCR شده‌اند و در مراحل بعد برای بازبینی در دسترس قرار خواهند گرفت.

تغییر بستهٔ میزبانی گنجور

متأسفانه در سه ماه اخیر هزینهٔ پنهان میزبانی گنجور در قالب بستهٔ خریداری شده از شرکت مدیاتمپل (سرویس گرید که راهکار ابتکاری این شرکت برای میزانی اشتراکی است) افزایش صعودی داشت و برای سرویس میزبانیی که قیمت آن سالانه ۲۰۰ دلار است در عرض سه ماه حدود ۱۸۰ دلار جریمهٔ مصرف بیش از حد منابع پرداخت شده بود (که البته هزینهٔ آن از محل کمکهای مالی دوستان تأمین شده بود).

هزینه‌های پنهان گنجور

با توجه به مشکل به وجود آمده و این که روند افزایشی این هزینهٔ پنهان به زودی به نقطه‌ای می‌رسید که تأمین آن امکان نداشت تصمیم گرفتم با خرید یک سرور مجازی از همین شرکت (که انشاالله هزینهٔ پنهان ندارد 😉 ) مشکل را حل کنم. در هر حال، امروز انتقال فایلها و پایگاه داده‌ها تکمیل شده و گنجور روی سرور جدید در دسترس قرار گرفته است.

اشعار فروغ در گنجور رومیزی

به لطف و زحمت سرکار خانم آزاده رستمی نویسندهٔ وبلاگ این شعر ماندنی است اشعار فروغ فرخزاد برای گنجور رومیزی آماده شده است.

شعر ایمان بیاوریم فروغ در گنجور رومیزی

خانم رستمی اشعار فروغ را در گام اول با استفاده از سایت ارزشمند آوای آزاد وارد گنجور رومیزی نموده‌اند، سپس متن آن را با آثار فروغ منتشر شده توسط انتشارات نوید در سال ۱۳۶۸ مقابله، تصحیح و نشانه‌گذاری نموده‌اند.

در هر حال برای استفاده از حاصل زحمت خانم رستمی، پس از دریافت این فایل، خارج کردن آن از حالت فشرده، سپس اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها»ی برنامه اشعار فروغ را به گنجور رومیزی خود اضافه کنید.

جستجوی بهتر در صفحهٔ جاری با گنجور رومیزی ۱.۹۲

جستجو در صفحهٔ جاری که با فشردن میانبر Ctrl+F یا کلیک بر روی دکمهٔ «برجسته‌سازی» بر روی نوار ابزار در دسترس قرار می‌گیرد در ویرایش جدید گنجور رومیزی بهبود یافته و کاربر می‌تواند با زدن کلید Enter در جعبهٔ متنی حاوی متن مورد نظر، یا کلیک بر روی دکمهٔ «بعدی» در مقابل این جعبهٔ متنی محل مورد بعدی یافته شده در صفحه را ببیند.

برجسته‌سازی مورد بعدی یافت شده در صفحه

علاوه بر آن، اشکالی که در نمایش عنوانهای طولانی برای اشعار (بخشهایی از مثنوی و …) در ویرایشهای پیشین مشاهده می‌شد در این ویرایش با نمایش چندخطی این گونه عنوانها رفع شده است.

نمایش عنوانهای طولانی در ویرایش جدید گنجور رومیزی

برخی از گزینه‌های پیکربندی که دیگر کاربرد چندانی ندارند و همینطور یکی از عنوانهای منو که عملکرد آن به طور کامل توسط یک عنوان دیگر جایگزین شده نیز در این ویرایش حذف شده‌اند.

نصاب بروزرسانی به این ویرایش را از اینجا دریافت کنید.

دیوان کسایی مروزی

به لطف و زحمت آقای مهرداد بیات نویسندهٔ وبلاگ عشق است مجموعه اشعار باقیمانده از کسایی مروزی از پیشاهنگان شعر فارسی با استفاده از صحیح شادروان استاد محمدامین ریاحی در گنجور در دسترس قرار گرفت. آقای بیات اشعار کسایی را با استفاده از ویرایشگر گنجور رومیزی وارد کرده‌اند. می‌توانید دیوان کسایی را در گنجور در این صفحه مشاهده کنید.

علاوه بر آن، علاقمندان با دریافت این فایل، خارج کردن آن از حالت فشرده، سپس اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها»ی برنامه می‌توانند اشعار این شاعر قرن چهارم هجری را به گنجور رومیزی خود اضافه کنند.

اشعار امام خمینی در گنجور رومیزی

به لطف و زحمت دوست گرامی آقای علی پی‌سپار (که پیشتر زحمت اضافه کردن اشعار سهراب سپهری را به گنجور رومیزی کشیده بودند) مجموعه اشعار امام خمینی با استفاده از سایت ایشان (این قسمت) برای کاربران گنجور رومیزی آماده شده و در دسترس قرار گرفت.

اشعار امام خمینی در گنجور رومیزی

علاقمندان با دریافت این فایل، خارج کردن آن از حالت فشرده، سپس اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها»ی برنامه می‌توانند اشعار امام را به گنجور رومیزی خود اضافه کنند.

گزارش دوم روند بازبینی خروجیهای OCR

در گزارش پیشین با توجه به روند جاری پیش‌بینی کرده بودم که چیزی حدود یک ماه بعد اولین خروجیهای بازبینی احتمالاً برای در دسترس قرار گرفتن از طریق سایت آماده می‌شوند. در هر حال، حالا چیزی بیش از یک ماه از آن موقع گذشته و هنوز به مرحلهٔ تولید خروجی نرسیده‌ایم. علت هم آن بوده که تعداد زیادی از تکه‌های متن هنوز حتی یک بار هم بازبینی نشده بودند. حدود دو هفته پیش تغییراتی در کد بازبینی دادم تا بازبینی‌نشده‌ها با اولویت بالاتری در معرض بازبینی قرار گیرند و با این روند امیدوارم سریع‌تر به مرحلهٔ تولید خروجی برسیم.

برای اطلاع دوستان از روند پیشرفت کار: تا این لحظه ۴۴۳۰۳ تکه (حدود ۸۳ درصد) از کل تصاویر حداقل یک بار بازبینی شده‌اند که از این تعداد ۱۸۳۲۱ تکه بیش از یک بار بازبینی شده‌اند. مجموعاً ۴۲۴۳ آی.پی مستقل از دوستانی که مشارکت کرده‌اند به ثبت رسیده. نمودارهای زیر روند مشارکت بازبینها را در ادامهٔ آمارهای گزارش اول نشان می‌دهند:

آمار بازدیدهای از سیستم بازبینی خروجیهای OCR
کشورهای بازبینها

پشتیبانی از نمایش متون منثور در گنجور رومیزی ویرایش ۱.۹

بعد از آن که گلستان سعدی از طریق سایت در دسترس قرار گرفت نیاز بود به گنجور رومیزی نیز امکان نمایش صحیح متون منثور را اضافه کنم. در ویرایش ۱.۹ چنین قابلیتی اضافه شده:

نمایش گلستان سعدی در گنجور رومیزی

پشتیبانی از پاراگرافهای متون منثور در چاپ، برجسته‌سازی (جستجو در صفحهٔ جاری) و ویرایش ناقص است و نیاز به کار بیشتری دارد.

پس از دریافت و نصب این بروزرسانی، می‌توانید گلستان سعدی را با دریافت این فایل و قسمتی از اشعار قاآنی را که در سایت در دسترس است با دریافت این فایل به گنجور رومیزی خود اضافه کنید (با طی مراحل اضافه کردن اشعار جدید شامل خارج کردن از حالت فشرده و سپس اجرای فرمان «اضافه کردن مجموعه اشعار جدید» از منوی «ابزارها» و انتخاب فایل حاوی اشعار).