بایگانی دسته: گنجور

امکان جستجوی معنی کلمات در سایتهای واژه و واژه‌یاب

به پیشنهاد سرور گرامی آقای «پارسا بزرگمهر» در کنار امکان جستجوی معنی کلمات در سایت واژه‌یاب، امکان جستجو در سایت واژه نیز فراهم شده است. به این صورت که با دو بار کلیک بر روی هر کلمه، علاوه بر نشانگر علامت سؤال قدیمی که در بالای کلمه ظاهر می‌شد و با کلیک بر روی آن می‌توانستیم معنی کلمهٔ انتخاب شده را در واژه‌یاب ببینیم، نشانگر دیگری در زیر کلمه ظاهر می‌شود که کلیک بر روی آن واژهٔ انتخابی را در سایت واژه جستجو می‌کند.

امکان جستجوی معنی کلمات در سایتهای واژه و واژه‌یاب

برای آشنایی با امکانات بعضاً منحصر به فرد سایت واژه صفحهٔ دربارهٔ واژه را مطالعه بفرمایید.

کتابخانهٔ گنجور

خلاصهٔ کلام آن که کتابهای گنجور در قالب epub از نشانی http://epub.ganjoor.net در دسترس قرار گرفته است و دوستان علاقمند می‌توانند آنها را از آنجا دریافت و با نرم‌فزار کتابخوان مورد نظر خودشان مطالعه کنند:

کتابخانهٔ گنجور

مفصل‌تر آن که مدتها پیش همراه گرامی گنجور آقای امیرحسین روانبخش قسمتی از شاهنامه را به قالب epub درآورده و برای من فرستاده بودند. پیش یا پس از آن نیز یکی از دوستان وبلاگی -در دوره‌ای که گنجور فیلتر شده بود– پیشنهاد کرده بودند که محتوای گنجور در این قالب در دسترس قرار گیرد. بعد از ارائهٔ نسخهٔ ابتدایی آندوریید گنجور و همینطور معرفی شکرستان برای آی‌فون؛ دوستانی سراغ نسخهٔ سیمبین گنجور را می‌گرفتند. از اوایل هفتهٔ گذشته با تکیه بر این پیشنهادها و درخواستها کتابخانهٔ گنجور شامل نسخه‌های epub کتابهای گنجور در دسترس قرار گرفته است (در این نشانی)، این کتابها با تبدیل خودکار محتوای گنجور رومیزی به epub تولید شده‌اند که ممکن است در آیندهٔ نزدیک بعد از سر و شکل دادن به رابط کاربری برنامهٔ تهیه شده، آن برنامه را به شکل مستقل یا افزونه‌ای برای گنجور رومیزی در دسترس بگذارم. فونت پیش‌فرض که در داخل کتابها تعبیه شده Iranian Sans است که البته بیشتر نرم‌افزارهای کتابخوان از آن تبعیت نمی‌کنند. کتابها دارای فهرست محتویات هم در قالب مورد انتظار در کتابهای epub و هم در قالب فهرستهای کامل ابتدای بخشهاست و کلیک بر روی عنوان شعرها کاربر را به نشانی شعر در سایت گنجور (در صورت وجود) رهنمون می‌شود تا در صورت نیاز بتواند غلطهای تایپی و نظرات خود را آنجا به صورت حاشیه ثبت کند.

کتابهای گنجور در نرم‌افزار دوریان برای سیمبیان

سیمبین: دوستانی که تمایل دارند روی نسخه‌های اخیر سیمبین این کتابها را مطالعه کنند می‌توانند با دریافت و نصب نرم‌افزار dorian از این نشانی و اضافه کردن کتابهای epub گنجور؛ آنها را روی این گوشیها مطالعه کنند (برای اضافه کردن کتاب، آن را روی گوشی کپی کنید، سپس از منوی Options برنامه عنوان Library را انتخاب کنید و با انتخاب دکمهٔ + کتاب را از مسیر کپی شده انتخاب و آن را اضافه کنید). دوستان توجه داشته باشند که پیش‌نیاز نصب dorian بستهٔ qt است که از این نشانی قابل دریافت است (هشدار: برنامهٔ dorian مستقل از محل نصبش از حافظهٔ تلفن برای ذخیرهٔ فایلهای موقت جهت نمایش کتابها استفاده می‌کند و این می‌تواند در گوشیهایی که حافظهٔ تلفن آنها کم است به سرعت باعث پر شدن فضای حافظه و از کار افتادن گوشی شود لطفاً به این مسئله توجه داشته باشید و در صورتی که اندازهٔ حافظهٔ اصلی گوشی تلفنتان کم است از باز کردن کتب پرحجم مثل آثار مولانا، سنایی، عطار، بیدل و شاهنامه در آن خودداری کنید). در تصاویر زیر نحوهٔ نمایش کتابهای گنجور را روی یک گوشی نوکیا ۵۸۰۰ (با قابلیت تایپ فارسی) مشاهده می‌کنید:

کتابهای گنجور در نرم‌افزار دوریان برای سیمبیان
کتابهای گنجور در نرم‌افزار دوریان برای سیمبیان
کتابهای گنجور در نرم‌افزار دوریان برای سیمبیان

آندرویید: طبق آزمایش من روی گوشی آندروییدی LG Optimux 4X HD با آندرویید ساندویچ بستنی بهترین نمایش epubهای گنجور روی نرم‌افزار Moon+ Reader دیده می‌شود.

Moon+ Reader / LG Optimus 4X HD
Moon+ Reader / LG Optimus 4X HD
Moon+ Reader / LG Optimus 4X HD

آی‌فون: روی آی‌فون نرم‌افزار iBook کتابها را تقریباً بدون اشکال نمایش می‌دهد.

ویندوز:: روی ویندوز نمایشگر کتاب calibre کتابها را به خوبی نمایش می‌دهد، فقط جهت نمایش ترتیب صحیح صفحات در ویرایش جاری (۰.۹.۱۸) باید نحوهٔ نمایش را از page mode به flow mode تغییر دهید (دکمهٔ بالا سمت راست نمایشگر کتابها) (بعدنوشت: مشکل اشاره شده را گزارش کردم و آن طور که گفته شده در ویرایش بعدی کالیبر حل شده است).

کتابهای گنجور در کالیبر
کتابهای گنجور در کالیبر

پوستر سخنسرایان پارسی‌گو: هدیهٔ آقای نعیم اکرامی به کاربران گنجور

دوست گرامی، آقای نعیم اکرامی مدتها پیش طرح پوستری را برای گنجور ارسال کرده بودند که شامل فهرست شاعران گنجور (رومیزی) و شمه‌ای از زندگینامه‌های آنهاست. از آنجا که اندازهٔ فایل ارسالی -که به منظور چاپ با بهترین کیفیت تهیه شده- بزرگ بود، امکان میزبانی آن در سایت وجود نداشت. در هر حال، به جهت آن که کار ارزندهٔ ایشان احتمالاً مورد توجه دوستان زیادی قرار می‌گیرد و دوستان زیادی دوست دارند پوستری از شاعران پارسی‌گو در خانه یا محل کار داشته باشند، بریده‌هایی از آن را در فیس‌بوک گنجور و در این نشانی در دسترس گذاشتیم.

پوستر سخنسرایان پارسی‌گو

علاوه بر آن، دوستانی که علاقمند باشند می‌توانند پوستر را با اندازهٔ نیم‌سایز و در قالب JPEG با اندازهٔ ۲۷۵۶ در ۲۵۴۴ پیکسل (۲۵ در ۴۵ سانتیمتر با دقت ۲۰۰ نقطه بر اینچ) از این نشانی (اندازهٔ فایل حدود ۴.۶ مگابایت) و با اندازهٔ اصلی -ولی در قالب JPEG- با اندازهٔ ۵۵۱۲ در ۷۰۸۷ پیکسل (۷۰ در ۹۰ سانتیمتر با دقت ۲۰۰ نقطه بر اینچ) از این نشانی (اندازهٔ فایل حدود ۱۵ مگابایت) دریافت کنند.

در ادامه بریده‌هایی از همین پوستر را می‌توانید مشاهده کنید.

پوستر سخنسرایان پارسی‌گو، طرحی از آقای نعیم اکرامی

اوحدی
نیما یوشیج

جستجو در لغتنامهٔ دهخدا: از این پس به کمک واژه‌یاب نقطه کام

به لطف دوستان اداره‌کنندهٔ سایت واژه‌یاب و با توجه به مشکلاتی که در دسترسی به سایت لغتنامه نقطه کام در ایران وجود دارد، جستجو در لغتنامهٔ دهخدا در گنجور مدتی است با کمک سایت واژه‌یاب نقطه کام صورت می‌گیرد.

جستجو در لغتنامهٔ دهخدا: از این پس به کمک واژه‌یاب نقطه کام

علاقمندان می‌توانند با مراجعه به این صفحه راههای موجود جهت شناساندن این سایت به دوستان دیگر و همینطور ارائهٔ نظرات و پیشنهادهای خود به اداره‌کنندگان این سایت را مشاهده کنند.

بازگشت اشعار حذف شده و ویرایش جدید گنجور رومیزی

با توجه به انتشار آزاد اشعار حذف شده از سایت گنجور (در صورتی که از دلیل این رویداد اطلاع ندارید اینجا را ببینید) در قالب کتابخانهٔ آزاد شعر فارسی: ویکی‌درج عملاً مشکلی که باعث حذف اشعار سایت شده بود حل شده و از دیروز این اشعار مجدداً از طریق سایت گنجور در دسترس قرار گرفته‌اند. منبع تمام این اشعار در کادر حاشیه‌ها مستند شده است.

ویکی‌درج

ویرایش ۲.۵۲ گنجور رومیزی نیز که از دیروز در دسترس قرار گرفته تفاوتهای بسیار جزئی با خرده‌ویرایش پیشین دارد و عمده تفاوت آن همراه شدن مجدد شاعران حذف شده با پایگاه داده‌های آن است.

دوستانی که نسخهٔ شامل پایگاه داده‌های ناقص را دریافت کرده‌اند علاوه بر امکان نصب نسخهٔ کامل می‌توانند با کلیک بر روی دکمهٔ «دریافت مجموعه‌ها» و انتخاب فهرست «شاعران سایت گنجور» شاعران مورد نظر خود را به نرم‌افزار خود اضافه کنند.

دریافت مجموعهٔ شاعران سایت گنجور

امکان حاشیه‌گذاری نیز که پیشتر غیرفعال شده بود، با تغییرات اخیر مجدداً فعال شد.

پروژهٔ بازبینی OCR برای دیوان ملک‌الشعرای بهار نیز نیاز به حدود پانزده‌هزار بازدید دیگر دارد و پس از تکمیل خروجیهای کار از طریق سایت و گنجور رومیزی در دسترس قرار خواهد گرفت.

دلیل حذف آثار شعرا از گنجور

از روز سه‌شنبه آثار تعداد زیادی از شاعران از سایت گنجور (و نرم‌افزار گنجور رومیزی) حذف شد. دوستان زیادی از آن روز تا به حال دلیل این اتفاق را می‌پرسند که جهت اطلاع دوستان به عرض می‌رساند که:

همانطور که احتمالاً در جریان هستید سایت گنجور از روز آخر اردیبهشت در ایران فیلتر شده است. اشاراتِ دوستانِ مطلع؛ بعد از مدتی نشان داد که مسدود شدن گنجور به درخواست شرکت مهرارقام که در تولید نرم‌افزارهای ادبی به شکل تجاری فعالیت می‌کند انجام شده است. دلیل این شرکت برای چنین درخواستی، ادعای این شرکت روی ورود سیصد هزار بیت از اشعار منتشر شده در گنجور به کامپیوتر بوده که البته این اشعار از طریق مجموعهٔ دیگری که هنوز هم روی اینترنت -با عنوان آزاد و بازمتن- در دسترس است وارد گنجور شده بود و عملاً طرف شرکت مورد اشاره در این ادعا گنجور نیست (هر چند این شرکت هیچگاه در این زمینه با گنجور تماس نگرفته بود و دم دست‌ترین راه حل را در کمیتهٔ فیلترینگ جستجو کرده).

پس از تماس و مذاکره با شرکت مورد اشاره و عدم حصول توافق، به درخواست آن شرکت و به جهت مشکوک بودن منبع اولیهٔ ورود اشعار یاد شده، مجموعه‌های مورد ادعا از سایت حذف شدند (توجه فرمایید که دلیل پذیرش این درخواست نه اجبار حقوقی بوده و نه تمایل به خارج شدن سایت از فیلتر و تنها دلیل آن احترام به حقوق مورد ادعای شرکت یاد شده در ورود احتمالی این داده‌ها می‌باشد).

مراجعهٔ دوستان به صفحهٔ فیس‌بوک گنجور به نشانی https://www.facebook.com/ganjoor می‌تواند جزئیات این ماجرا -از آغاز فیلتر شدن گنجور در ایران تا وضعیت کنونی- را روشن کند.

جبران آنچه از دست رفته یکی از اهداف گنجور در روزها، هفته‌ها، ماهها و سالهای پیش روست. علاوه بر اشعار، مجموعهٔ قابل توجهی از حاشیه‌های دوستان پای شعرها هم از دسترس خارج شده که امیدوارم به زودی راهکاری جهت در دسترس قرار دادن بایگانی آنها -مستقل از اشعار مرتبط- پیدا کنم.

به‌روزرسانی: دوستان با مراجعه به این نشانی در نظرسنجی راجع به درستی این اقدام شرکت کنند (برای این که بتوانید شرکت کنید باید عضو فیس‌بوک باشید و صفحهٔ گنجور در فیس‌بوک را Like کرده باشید).

گزارش میاندوره‌ای روند بازبینی خروجیهای OCR دیوان ملک‌الشعرای بهار

حدود چهار ماه از آغاز بازبینی خروجیهای OCR دیوان ملک‌الشعرای بهار می‌گذرد. همچنان که پیشتر اشاره شده بود در این گام ۴۵۷۵۹ تصویر بریده و OCR شده از دیوان ملک‌الشعرای بهار (که در حال حاضر تنها حدود ۱۰۰۰ بیت از اشعارش در گنجور در دسترس است) برای بازبینی در دسترس قرار گرفته است.

تا به حال و پس از گذشت نزدیک به چهار ماه، ۷۱۳۰۲ مورد بازبینی روی این تصاویر صورت گرفته که سهم ۲۰۴۰۱ تکه (حدود ۴۵ درصد) از تصاویر کمتر از دو بار، سهم ۲۳۳۹۳ تکه (۵۱ درصد) دقیقاً دو بار و سهم ۱۹۶۵ مورد (۴ درصد) سه بار و بیشتر بازبینی بوده است. پایان بازبینی زمانیست که اکثریت تصاویر حداقل سه بار بازبینی شده باشند و با روند کنونی به نظر می‌رسد تا آن زمان سه یا چهار ماه دیگر فاصله داشته باشیم.

تعداد ۴۵۶۱ آی.پی مجزا برای بازبینها به ثبت رسیده است. تصاویر زیر نشانگر آمار ثبت شده برای بازدیدها از سیستم بازبینی توسط سیستم آمارگیری گوگل است:

نمودار آماری بازبینیها
جدول کشورهای دوستان مشارکت کننده در بازبینی

از دوستانی که با این شیوه دقایقی از وقت روزانه‌شان را به ادبیات فارسی اهدا می‌کنند بار دیگر به سهم خودم تشکر می‌کنم.

تغییر اسکریپت جستجو در لغتنامهٔ دهخدا

اسکریپت جستجو در لغتنامهٔ دهخدا را تغییر دادم. اسکریپت جدید باعث می‌شود با دو بار کلیک بر روی کلمات (یا انتخاب آنها با ماوس) تصویری بالای آنها ظاهر شود که کلیک بر روی آن باعث جستجوی کلمهٔ انتخاب شده در سایت لغتنامه می‌شود.

علت تغییر اسکریپت قدیمی، ناسازگاری آن با مرورگرهای کروم، سافاری و اپرا بود. منبع اسکریپت جدید اینجاست.

علاوه بر آن اسکریپتی را که برای فارسی کردن شماره‌های لیست اشعار در صفحات استقبال به کار گرفته شده بود (اینجا را ببینید) با اسکریپت نوشته شده توسط آقای بهروز ودادیان جایگزین کردم (اینجا و اینجا را ببینید). از ایشان بابت زحمتی که برای آزمایش اسکریپت جدید جستجو و نوشتن اسکریپت جدید لیستهای مرتب کشیده‌اند تشکر می‌کنم.

گنجور در ایران‌صدا

روز چهارشنبه بیستم بهمن ماه، ساعت ۱ بعدازظهر در برنامهٔ زندهٔ رادیو-تی‌وی اینترنتی ایران‌صدا، گنجور به عنوان نمونه‌ای از مشارکت کاربران فارسی‌زبان اینترنت در توسعهٔ محتوای وب فارسی مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. محور عمدهٔ بحث -آن طور که به من به عنوان مهمان برنامه اطلاع داده شده- احتمالاً سیستم بازبینی خروجیهای OCR خواهد بود اما سعی خواهم کرد در صورت نزدیکی با موضوع بحث در مورد صورتهای دیگر مشارکت دوستداران ادبیات فارسی در پیشبرد گنجور –گسترش دامنهٔ داده‌های گنجور با استفاده از ویرایشگر گنجور رومیزی، ساغر، کمکهای مالی و …- نیز مطالبی را طرح کنم. پیشتر کم و بیش ساز و کار سیستم بازبینی خروجیهای OCR در تازه‌های گنجور شرح داده شده اما احتمالاً در یک برنامهٔ رادیویی مجال بیشتری برای بحث در این مورد وجود دارد و این می‌تواند برای دوستانی که در زمینهٔ نحوهٔ کارکرد این سیستم سؤال داشتند جالب باشد. دوستان در صورتی که سؤال یا پیشنهاد خاصی پیرامون گنجور و متعلقاتش دارند که به نظرشان طرح آن در این گفتگو -با محوریت مشارکت فارسی‌زبانان در توسعهٔ وب فارسی- مناسب است لطفاً مطرح کنند تا در صورت تناسب با بحث راجع به آن صحبت شود.

ایران صدا