بایگانی سالیانه: ۱۳۹۲

مجموعهٔ اشعار الیار (جبار محمدی)

به لطف همراه گرامی گنجور، آقای اسماعیل ابراهیمی مجموعهٔ اشعار شاعر معاصر آقای جبار محمدی متخلص به الیار از طریق گنجور رومیزی در دسترس قرار گرفته است. با هم مقدمهٔ ایشان بر این مجموعه را می‌خوانیم:

جبار محمدی متخلص به « الیـــــار » شاعر نیمه دوم قرن چهاردهم هجری شمسی در شهر ترکمانچای از شهرهای استان آذربایجان شرقی دیده به جهان گشود. وی در اشعارش از سبک عراقی تبعیت کرده است و در قالب‌های مختلف شعری طبع آزمایی نموده ولی قالب غزل بیشتر از سایر قالب‌ها مورد علاقه ایشان بوده است. در اشعار او مضامین بکر و بدیع، تخیلات ظریف و صنایع ادبی به وفور یافت می شود.اگرچه ایشان یک شاعر کلاسیک است ولی ازهیچ شاعر نامدار به خصوصی الگو نگرفته است و سبک منحصر به فرد خود را دارد.

دو اثری که از ایشان در این مجموعه برای دوستداران علم و ادب از طرف ایشان هدیه می‌نمایم توسط انتشارات نظری در تهران به چاپ رسیده است و جهت هرچه غنی تر شدن مجموعه گنجور و با کسب اجازه از ایشان صرفا جهت استفاده مخاطبان و آشنایی آنان با شاعر در زمان حیاتش در این نرم افزار گنجانده شده است.

الیار در گنجور رومیزی

از ایشان علاوه بر دو اثر « غزال غزل » و « صراحی اندیشه » ؛ آثار دیگری نیز به زبان ترکی اصیل و فارسی در دست است که امیدواریم به لطف الهی در آینده نزدیک به چاپ رسیده؛ در دسترس مخاطبان قرار گیرد.

صراحی اندیشه اثر الیار

شخصیت فکری، اعتقادی و عملی شاعر را می توان در لابه‌لای اشعارش دید حال قضاوت در مورد آثار و شخصیت ایشان برعهده مخاطبین گرانقدر می باشد. امید است خادمان عرصه فرهنگ و دیگر عرصه های ملی را تا زنده هستند مورد تفقد قرار دهیم.

نظر مخاطبین عزیز را جهت آشنایی بیشتر با الیار به مطالعه شرح حال مختصر وی در بخش « الیار در آیینهٔ قلم خویش » معطوف می دارم.

کلیه حقوق اشعار برای شاعر محفوظ است.

ارتباط با شاعر و ارسال نظرات: elyaar@mihanmail.ir

اسماعیل ابراهیمی

کاربران گنجور رومیزی و ساغر می‌توانند مجموعهٔ آثار این شاعر معاصر را از این نشانی با اندازهٔ ۱۹۱ کیلوبایت دریافت کنند. مجموعهٔ مذکور از طریق «دریافت مجموعه‌ها» در گنجور اندرویید و گنجور رومیزی نیز در دسترس است. علاوه بر آن این مجموعه در قالب epub از این نشانی با اندازهٔ ۱۸۵ کیلوبایت قابل دریافت است (جهت کسب اطلاعات بیشتر راجع به این قالب این نوشته را بخوانید).

گنجوری که دیگر رنجور نیست!

همراهان قدیمی گنجور اگر به خاطر داشته باشند تا همین چند ماه پیش گنجور هر چند روز و بعضاً هر چند ساعت یک بار از دسترس خارج می‌شد.

گنجور رنجور است!

اوایل خرداد امسال با بهبود مشخصات سرویس‌دهندهٔ گنجور به لطف خودخواستهٔ میزبان وب گنجور شرایط تغییر کرد و با دو برابر شدن میزان حافظهٔ در اختیار، دیگر شاهد مشکلات پیشین نیستیم.

زمان بالا ماندن سرور گنجور : شصت روز

این در حالیست که روند تعداد بازدیدکنندگان و تعداد صفحات بازدید شده در روز گنجور طبق روال همیشگی رو به افزایش بوده و این روزها روزانه بیش از ۵۵۰۰۰ صفحه از گنجور توسط بیش از ۷۰۰۰ بازدیدکنندهٔ یکتا دیده می‌شود.

آمار بازدیدهای گنجور

با توجه به آن که محتوای مورد استفاده هم ثابت نیست و حجم قابل توجهی از مراجعات شامل جستجوها، استفاده از امکاناتی همچون شعرهای مشابه و مانند آن است که برای مصرف منابعی همچون پردازنده و حافظه اشتهای زیادی دارند.

جستجوها در گنجور

جا دارد در اینجا از کلیهٔ دوستانی که با کمکهای مالی خود این امکانات را برای گنجور فراهم کرده و می‌کنند سپاسگزاری ویژه شود (فهرست نامها و نحوهٔ هزینه‌کرد کمکهای دریافتی از این بزرگواران در این صفحه نگهداری می‌شود). به طور ویژه لازم می‌دانم از آقای حسین عمادزاده که طی دو سال اخیر علاوه بر تقبل سهم قابل توجهی از هزینهٔ سالانهٔ میزبانی وب گنجور، زحمت انتقال وجه به حساب میزبان را کشیدند یاد و تشکر ویژه کنم.

ضمناً دوستان زیادی از شرکتهای مختلف میزبان وب ایرانی بارها و بارها برای میزبانی رایگان گنجور اظهار تمایل کرده‌اند. خدمت این دوستان عزیز -ضمن تشکر ویژه- باید عرض شود که انتقال محتوای گنجور به میزبان دیگر فرایندی پرزحمت و زمانبر است و می‌تواند هم باعث از دست رفتن بخشی از امکانات در اثر اشتباهات سهوی مدیر سایت و هم از دسترس خارج شدن موقتی سایت شود. از این رو، علی رغم آن که مطمئناً گنجور می‌تواند با استفاده از لطف این بزرگواران در دسترس‌تر و سرپاتر باشد به لحاظ مشکلات جانبی احتمالی و خصوصاً نیاز به صرف وقت فراوان برای فرایند انتقال در حال حاضر نمی‌توانیم از لطف این بزرگواران استفاده کنیم.

بعدنوشت: شرکت مدیاتمپل در شهریورماه ۹۲ دسترسی گنجور را به خدماتش به بهانهٔ تحریم و عدم امکان ارائهٔ خدمات به مشتریان ایرانی در قبال دریافت وجه بدون اخطار قبلی قطع کرد. گنجور به مدت دو هفته در دسترس نبود و نهایتاً اطلاعات ارزشمندی را از دست داد.

گنجور رومیزی ویرایش ۲.۶

عمدهٔ تغییرات گنجور رومیزی ویرایش ۲.۶ در ویرایشگر آن اتفاق افتاده است. جایی که در چند روز گذشته به دلیل استفاده از آن برای سازماندهی دیوان ملک‌الشعرا کمبودهایی دیده شد و فرمانهای متعددی اضافه شد. اشکال قدیمی مربوط به تغییر ترتیب زیربخشها هم در ویرایشگر برنامه رفع شد (تصور می‌کنم توسط سرور گرامی آقای محمدرضا رجایی گزارش شده بود). جهت مشاهدهٔ فهرست کاملتر تغییرات اینجا را ببینید.

گنجور رومیزی ویرایش ۲.۶

نصاب به‌روزرسانی را با اندازهٔ حدود ۲۹۰ کیلوبایت از این نشانی می‌توانید دریافت کنید.

دیوان کامل ملک‌الشعرا بهار

یکی از بدهیهای قدیمی گنجور به همراهانش -به ویژه آنها که در پروژهٔ بازبینی همراهی کرده‌اند- دیوان کامل ملک‌الشعرای بهار بوده که پیش‌تر (دو سال پیش) گزارشی از روند بازبینی آن را در دسترس گذاشته بودم (اینجا) و مدتها پیش کار بازبینی آن را تمام شده انگاشته و با دیوان امیرمعزی جایگزینش کرده‌ام. دلایل زیادی برای تأخیر طولانی پیش آمده تا در دسترس قرار گرفتن خروجیهای نهایی وجود دارد که ذکر آنها بیشتر به بهانه‌تراشی می‌ماند، اما، به هر صورت، سرانجام خروجی نهایی این کار در این نشانی در دسترس قرار گرفته است.

ملک‌الشعرای بهار

ذکر چند نکته راجع به تفاوتهای خروجی نهایی با دیوان چاپی ضروری است:

اول این که بر خلاف سازماندهی سنتی دیوان بهار که ترتیبی تاریخی دارد در خروجی نهایی گنجور اشعار بر اساس قالب آنها و برای اشعار مصرّع به ترتیب حروف آخر روی اشعار در دسترس قرار گرفته و برای قصاید، غزلیات و قطعات فهرستهای الفبایی آماده شده است. ضمناً تقریباً هر شعری با مطلع مصرّع که در این دیوان یافته شده و مضمون اجتماعی یا سیاسی داشته و در قالب قطعه و غزل نمی‌گنجیده -فارغ از تعداد ابیاتش- در قصاید گنجانده شده است. علت این کار تقریباً مشخص است و آن این است که بر خلاف نسخهٔ چاپی، هدف در نسخهٔ الکترونیکی گنجور جستجوی بهتر و آسان‌یاب بودن اشعار بوده است.

دوم این که از حواشی مفصل دیوان چاپی -که بخش عمدهٔ آنها هم توسط دوستان بازبینی شده بود- در نسخهٔ گنجور خبری نیست. علت این امر احتمالی بود که راجع به حق تألیف گردآورندگان دیوان -مستقل از شاعر فقید- داده می‌شد. مسلم است که درک محتوا و مضمون و شأن نزول بسیاری از اشعار بدون وجود این حواشی مفصل ساده نیست و دوستان در این زمینه باید به نسخهٔ چاپی مراجعه کنند.

سوم این که با توجه به استفاده از دوستان داوطلب در پروژهٔ بازبینی OCR بعضاً آثار شیطنتهای دوستان ناآگاه ممکن است در میان خروجیها دیده شود (جملات یا بعضاً اشعار بی‌ربط در میانهٔ اشعار بهار). علت آن هم این است که زمان کافی برای بازبینی کامل دیوان در نظر گرفته نشده بود. لذا بخشی از خروجیها تنها یک بار بازبینی شده‌اند و فرصت آن پیش نیامده بود تا کاربر بعدی آثار شیطنت احتمالی را با تأیید صورت صحیح کاهش دهد. در هر شکل اگر موارد و جملات بی‌ربط در میانهٔ آثار مشاهده شد لطفاً از طریق حاشیه‌های سایت اطلاع دهید، با اولویت بالا تصحیح خواهد شد. در مورد دیوان امیرمعزی، روند بازبینی را طولانی‌تر در نظر گرفته‌ام و سعی می‌کنم به زودی گزارشی از روند بازبینیهای آن را در دسترس بگذارم.

چهارمین نکته این که گزیدهٔ قدیمی هزار و خرده‌ای بیتی اشعار بهار، هنوز هم در سایت گنجور و هم در نرم‌افزارهای گنجور رومیزی و ساغر در دسترس است. علت نگهداری این گزیده در سایت آن است که روی اشعار حاشیه‌هایی نوشته شده و نمی‌خواستم این حاشیه‌ها از دست برود. در مورد نرم‌افزارها، از آنجا که ممکن است دوستان ابیات و اشعاری در این گزیده‌ها را برای مراجعات بعدی نشانه‌گذاری کرده باشند برای آن که فهرست اشعار نشانه‌گذاری شدهٔ این دوستان دچار مشکل نشود لازم است گزیدهٔ قدیمی نگهداری شود.

کاربران گنجور رومیزی و ساغر می‌توانند دیوان کامل ملک‌الشعرا را از این نشانی با اندازهٔ حدود یک و نیم مگابایت دریافت و جایگزین دیوان قدیمی کنند. ذکر این نکته ضروری است که گنجور رومیزی به لحاظ یکسان بودن شناسهٔ شاعر با شناسهٔ قدیمی در پنجرهٔ دریافت مجموعه‌ها ردیف متناظر این مجموعه را به جای آن که با رنگ سفید نمایش دهد با رنگ خاکستری نمایش می‌دهد و در صورتی که جستجو برای دریافت مجموعه‌های جدید در آغاز برنامه فعال باشد این مجموعه نمایش داده نمی‌شود.

دریافت مجموعه‌ها در گنجور رومیزی

هم ساغر و هم گنجور رومیزی در هنگام اضافه کردن این مجموعه اخطاری مبنی بر وجود مجموعهٔ همسان می‌دهند که لازم است اخطار را تأیید کنید.

اخطار مجموعه‌های موجود گنجور رومیزی
اخطار مجموعه‌های موجود ساغر

کاربران گنجور اندرویید برای اضافه کردن مجموعهٔ جدید لازم است ابتدا آثار ملک‌الشعرای بهار را با استفاده از امکان «حذف شاعر» حذف کنند سپس از طریق «دریافت مجموعه‌ها» مجموعهٔ جدید را دریافت کنند.

نسخهٔ epub آثار بهار در کتابخانهٔ گنجور نیز به‌روزآوری شده است.

ساختار پایگاه داده‌های گنجور رومیزی

ساختار پایگاه داده‌های گنجور رومیزی (و ساغر و گنجور اندرویید) در این فایل PDF (جهت استفادهٔ علاقمندان به مشارکت در گسترش این نرم‌افزارها یا انجام کارهای جدید مبتنی بر آنها) مستند شده است.

ساختار پایگاه داده‌های گنجور رومیزی

ویکی گنجور

به‌روزرسانی: طی تغییراتی که در نحوهٔ میزبانی گنجور پیش آمد امکان راه‌اندازی مجدد ویکی گنجور روی میزبان جدید فراهم نشد. از جانب دیگر، متأسفانه ویکی گنجور حائز محتوای قابل ملاحظه‌ای نشده بود، ضمن آن که مقصد هرزه‌نگاری روباتهای خودکار شده بود. به این دلایل پس از بررسی جوانب این زیردامنه و پروژه از گنجور تعطیل شد.

یکی از مشکلاتی که همیشه بر سر راه کاربران گنجور قرار داشته، عدم وجود یک راهنمای جامع برای امکانات سایت و نرم‌افزارهای مرتبط بوده است. گاه و بیگاه تلاشهایی (مثلاً این نوشته از وبلاگ سترون ،مجموعهٔ نوشته‌های تازه‌های گنجور و …) برای پاسخگویی به این نیازها صورت گرفته است، با این حال هنوز یک راهنمای مرکزی، مجتمع و سازمان‌یافته برای این مجموعه امکانات ایجاد نشده است.

راه‌اندازی ویکی گنجور به نشانی http://wiki.ganjoor.net راه حلی برای پاسخگویی به این نیاز است با این هدف که به مرور زمان مجموعهٔ نوشته‌های پراکنده دربارهٔ چگونگی استفاده از امکانات سایت و نرم‌افزارها و همینطور پاسخ به سؤالات متداول دربارهٔ این پروژه در آن گنجانده شود تا هم کاربری و هم امکان استفاده از مشارکت دوستداران گنجور آسان‌تر شود.

با توجه به گستردگی مجموعهٔ مطالب قابل طرح در این ویکی (از راهنمای کاربری سایت و نرم‌افزارها گرفته تا سؤالات عمومی دربارهٔ نحوهٔ ادارهٔ گنجور) کامل کردن این ویکی زمانبر است و نیاز به صرف فرصت و دقت زیادی دارد. به همین دلیل از تمام دوستانی که به لزوم انجام این کار اعتقاد دارند، با استانداردهای ویکی‌نویسی آشنایی اولیه دارند و می‌توانند برای کامل کردن آن وقت بگذارند تقاضا می‌کنم در این کار به گنجور کمک کنند. علی رغم آن که در حال حاضر امکان ایجاد صفحه و ویرایش مطالب بدون ایجاد حساب کاربری وجود دارد اما توصیه می‌شود برای فعالیت جدی و کمک به گنجور در این زمینه حساب کاربری ایجاد کنید. مجموعه مطالب قابل طرح، از نحوهٔ استفاده از امکانات سایت و نرم‌افزارها (جستجو، جستجوی پیشرفته، نحوهٔ حاشیه‌گذاری، نحوهٔ یافتن شعرهای مشابه، جستجوی لغت در سایتهای لغتنامه، نحوهٔ نصب و استفاده از نرم‌افزارها و مانند آن) تا نکات عمومی دربارهٔ معنی و نحوهٔ تلفظ گنجور، رابطهٔ تصاویر استفاده شده برای شاعران با چهرهٔ واقعی آنها، تاریخچهٔ سایت و برنامه‌ها تا نحوهٔ استفاده از ویرایشگر گنجور برای ایجاد مجموعه‌های جدید، نحوهٔ توسعهٔ برنامه‌ها و سایتهای مشابه و توضیح دربارهٔ ابزارهای برنامه‌نویسی مورد استفاده در گنجور را شامل می‌شود.

ویکی گنجور: به کمک هم راهنمایی جامع برای گنجور بسازیم.

با سپاس همیشگی از دوستانی که وجود و تداوم کار گنجور مرهون کمکهای همیشگی آنهاست.

مشکلات پروژهٔ بازبینی OCR

بعد از بهبود اخیر بستهٔ میزبانی، پروژهٔ بازبینی OCR گنجور (توضیحات بیشتر) به لحاظ تغییر نسخهٔ PHP و نیاز به تغییر نسخهٔ بستهٔ نرم‌افزاری پشت آن (CakePHP) به کلی از کار افتاده است و هر چند تلاش می‌کنم آن را دوباره به کار بیندازم؛ این کار چندان کار ساده و بدیهی‌ای نیست و ممکن است کمی طول بکشد. به این لحاظ مناسب دیدم نکاتی را جهت اطلاع تمامی دوستانی که در این چند سال در این پروژه مشارکت کرده‌اند مطرح کنم.

اول این که اطلاعات بازبینیها صدمه‌ای ندیده و مشکل تنها مربوط به نرم‌افزار اجرایی است، لذا زحمت هیچ کسی به هدر نرفته است.

دوم این که علی‌‎رغم آن که کار بازبینی کلیات ملک‌الشعرای بهار مدت زیادی است تمام شده، علت در دسترس قرار نگرفتن آن پس‌پردازشی است که من شخصاً لازم است روی خروجیها انجام دهم. این پس‌پردازش اولاً شامل تعیین ترتیب مصاریع است که لزوماً توسط نرم‌افزار به درستی تشخیص داده نشده (مثلاً در صورتی که شعری به صورت دو ستون مقابل هم چاپ شده باشد نرم‌افزار تمام مصرعهای اول را پشت سر هم قرار داده و بعد مصرعهای دوم را آورده و چون این به نحوهٔ چاپ بستگی دارد در صفحات بعدی ممکن است چنین مشکلی نباشد) و ثانیاً شامل فیلتر کردن بعضی ورودیهای ناصحیح است. برای هر دوی این کارها برنامه‌های کامپیوتری تهیه شده اما باز هم کار دستی لازم است انجام شود که طول می‌کشد.

پس تا مدتی این پروژه در دسترس نخواهد بود و پس از در دسترس قرار گرفتن مجدد اطلاع‌رسانی خواهد شد. از خیل انبوه دوستانی که تا به حال در این پروژه مشارکت داشته‌اند به سهم شخصی خودم سپاسگزاری می‌کنم.

۱۷ خرداد ۱۳۹۲: مشکل اشاره شده در حال حاضر حل شده است و بازبینی قابل انجام است، با بررسی وضعیت فعلی آثار امیرمعزی به نظر می‌رسد هنوز نیاز است تا مدتی کار بازبینی ادامه پیدا کند.

مشکل فنی چندساعتهٔ گنجور

به لطف میزبان وب گنجور، سیستم عامل، نرم‌افزارها و میزان حافظهٔ در دسترس سایت با یک تغییر رایگان بستهٔ میزبانی بهبود یافت و به‌روز شد و از تبعات این تغییر مشکلی بود که در سایت پیش آمد و برای دقایق یا شاید ساعاتی محتوای صفحات به شکل علامت سؤال نمایش داده می‌شد. به نظر می‌رسد مشکل در حال حاضر به کلی رفع شده است. اگر احیاناً دوستان مشکل جدیدی را مشاهده کردند در نظرات همین نوشته اطلاع دهند.

انتشار کد گنجور اندرویید

کد گنجور اندرویید در این نشانی در دسترس قرار گرفته است: https://github.com/ganjoor/ganjooroid

کد گنجور اندرویید

آخرین بستهٔ قابل نصب (نسخهٔ ۰.۷۳) -بدون تغییر قابل توجه نسبت به نسخه‌های قبل غیر از تغییر آیکون– از این نشانی قابل دریافت است.

گنجور اندرویید با آیکون جدید

آیکون تازه برای گنجور

دوستانی که گنجور را در فیس‌بوک دنبال می‌کنند (در این نشانی: https://www.facebook.com/ganjoor) مدتی است لوگوی جدیدی را بر سردر این صفحه مشاهده می‌کنند:

گنجور در فیس‌بوک

این آیکون که حاصل زحمت دوست عزیز، نویسندهٔ وبلاگ سترون است که لطف ایشان به گنجور مسبوق به سابقه است و نوشتهٔ ایشان دربارهٔ گنجور رومیزی (در این نشانی) هنوز یکی از بهترین مراجع برای آشنایی با این نرم‌افزار است.

آیکون جدید طراحی شده توسط نویسنده وبلاگ سترون برای گنجور

از این آیکون زیبا، از این پس در نرم‌افزارهای مرتبط با گنجور بیشتر استفاده خواهیم کرد. در حال حاضر از این آیکون در گنجور اندرویید (نسخهٔ ۰.۷۳ قابل دریافت از این نشانی) استفاده شده است.

گنجور اندرویید با آیکون جدید

از لطف و هنر این دوست گرامی از طرف تمامی همراهان گنجور تشکر می‌کنم.