منابع کاغذی خمسهٔ نظامی و کلیات دیوان شمس، و قطعه‌بندی و وزن‌یابی اشعار گلستان

10 ژوئن 2022

با توجه به آن که دوستان پیشنهادهای ویرایشی زیادی برای پنج گنج نظامی و همینطور اشعار مولانا در دیوان شمس ارائه می‌کنند و لازم بود متن کاغذی منبع این اشعار در دسترس قرار بگیرد، منابع کاغذی آثار مذکور به ترتیب برای خمسه بر اساس تصحیح حسن وحید دستگردی و برای کلیات دیوان شمس بر اساس تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر اضافه شده و کتابهای چاپی یاد شده بر اساس متن گنجور فهرست‌گذاری شده‌اند. نسخهٔ اسکن شده از چاپ مذکور افتادگی‌های قابل توجهی داشت که با استفاده از چاپ دیگری بر اساس همان نسخه تصاویر افتادگی‌ها به انتهای نسخهٔ گنجینهٔ گنجور اضافه شد و آن موارد نیز فهرست‌گذاری شدند.

جاافتادگی‌ها و اسکن نشده‌ها

البته متن رباعیات دیوان شمس مطابق تصحیح فروزانفر نیست و ترتیب و مفاد آن مطابق چاپ دیگری (احتمالاً بر اساس چاپ‌های سنگی منتشر شده در هندوستان) می‌باشد. برای این قسمت از چاپ دیگری از دیوان شمس استفاده شده است. این چاپ در قسمت غزلیات تا غزل ۳۱۰۶ با تصحیح فروزانفر همخوانی دارد، اما استاد از غزل ۳۱۰۷ به بعد رویهٔ متفاوتی با این چاپ در پیش گرفته و بسیاری از غزلیات منتسب به مولانا را که اتفاقاً بعضی از آنها بسیار هم مشهورند از آن او ندانسته و آنها را حذف کرده است. البته متن چاپ متفاوت یاد شده نیز پیشتر به اشتباه و به ظن مطابقت آن با تصحیح فروزانفر بر اساس گنجور فهرست‌گذاری شده بود. نظر به اهمیت این اشعار حذف شده، شاید در آینده و پس از پیاده‌سازی پیش‌نیازهای فنی، فراخوانی برای شرکت در پروژهٔ جمع‌سپاری تایپ این دسته از غزلیات منسوب به مولانا داده شود.

منبع کاغذی غزلیات شمس

غیر از این دو کار، نظر به اهمیت اشعار گلستان سعدی و احتمالاً توجه زیاد شاعران به آن و اشارهٔ مکرر به این اشعار در قالب تضمین و اقتفا و استقبال -که می‌بایست از طریق قابلیت مشابه‌یابی در دسترس قرار می‌گرفت- این اشعار قطعه‌بندی و وزن‌یابی شدند و می‌بایست در فهرست شعرهای هم‌آهنگ ظاهر شوند.

اشعار گلستان در اشعار هماهنگ

نظرتان را بنویسید (نکتهٔ مهم: اگر برای نوشتن حاشیه در مورد شعرها اینجا آمده‌اید اشتباه آمده‌اید و باید در خود سایت گنجور حاشیه بگذارید. نظرات بی‌ربط به این نوشته پاک می‌شوند.)