تارنمای سرود : بررسی وزن و آهنگ شعر
۸ آذر ۱۳۹۶دکتر نوید فاضل -محقق و پژوهشگر در زمینهٔ ادبیات و دستور زبان فارسی- طراح تارنمای سرود با امکان نمایش وزن و آهنگ شعر هستند. برای آشنایی بیشتر با ایشان این مصاحبه را بخوانید.
نحوهٔ استفاده از پایگاه اینترنتی سرود را به بیان و از زبان خود ایشان مرور می‌کنیم (برای مشاهدهٔ واضح‌تر تصاویر روی آنها کلیک کنید):
تارنمایِ «سرود» ابزاری است اینترنتی برایِ بررسیِ وزن و آهنگِ شعر، به نشانیِ «http://www.sorud.info». این تارنما تا کنون ۷۱ وزن (آهنگِ) شعر می‌شناسد، که در آهنگ‌پردازی می‌توانند ۵۲۱۲ ساختارِ گوناگون به خود بگیرند.
برایِ آغازِ بررسی، متنِ شعر را در تارنما وارد بفرمایید. این متن را می‌شود برایِ نمونه از تارنمایِ گنجور کپی کرده باشید. سپس دگمه‌یِ «بررسی» را فشار دهید:
تارنمایِ سرود پس از بررسیِ مصراع‌هایِ سروده شما را از ساختارِ آهنگِ سروده آگاه می‌سازد، و نیز نمونه‌یِ آشنایی از این آهنگ به دست می‌دهد. همچنین نشان می‌دهد که کدام‌یک از مصراع‌ها از ساختارِ برازنده‌یِ این آهنگ برخوردار هستند:
هجاهایِ متنِ بررسیِ شده‌یِ سروده با رنگ‌هایِ گوناگون (برایِ هجاهایِ کوتاه، هجاهایِ بلند و هجاهایی که بر رویِ دو هجا از وزنِ شعر گسترده شده اند) نگاشته شده اند. از آن گذشته، مرزِ پاره‌ها و گام‌ها (رکن‌هایِ) سروده با رنگِ سرمه‌ای نشان‌گذاری شده اند:
همچنین اگر هجایی دچارِ دگرگونیِ قانون‌مندِ آوایی شده باشد، با کلیک رویِ شماره(ها)یِ جلویِ هجا می‌توان به آن دستورها در بخشِ پایینیِ تارنما دست یافت:
راهِ دیگر دست یافتن به این دستورها و نیز داده‌هایی در باره‌یِ هجا آن است که اشاره‌گرِ موشِ رایانه را به رویِ آن هجا ببرید و اندکی درنگ کنید:
اگر مصراع‌هایی از سروده ساختارِ برازنده‌یِ آهنگِ دیگر مصراع‌ها را نداشته باشند (یا دارایِ آهنگی دیگر باشند)، تارنمایِ سرود این ناهمخوانی را به شما گوش‌زد می‌نماید:
