… فایلی که به پیوست می‌فرستم ۱۶۲ غزل و یک قصیده از عرفی شیرازی است.
انشاالله سعی خواهم غزلیات او را که بیش از ۶۰۰ غزل است تایپ و حتی‌الامکان تصحیح کنم تا به گنجور شما اضافه بشود. سر فرصت برای آن مقدمه‌ای خواهم نوشت و نشان خواهم داد که شناختن عرفی شیرازی و شناساندن او به حوزهٔ ادبیات فارسی کاری بس بزرگ است. خود شما اگر همین تعداد غزل را مرور بکنید به حرف من پی خواهید برد.
اندیشهٔ ایرانی به دلایلی قرنهاست که در جا زده است، اگر فکر می‌کند که حافظ را می فهمد به خاطر آن است که اندیشهٔ حافظ طیف وسیعی را می‌پوشاند و هر کس از گوشه‌ای از اندیشهٔ حافظ بهره می‌برد، ولی کلیت و جامعیت حافظ را در نمی‌یابد. عرفی حلقهٔ گم شده‌ای است در درست فهمیدن بیدل. ولی چرا این حلقه گم شده است؟ چه کسی و یا چه کسانی این حلقه را گم و گور کرده‌اند؟تمام شواهد نشان می‌دهد که اشعار عرفی و دیوان عرفی هم در زمان حیات خودش و هم تا اواخر قرن نوزدهم بسیار رایج بوده است، هم در هندوستان و هم در کشور عثمانی، ولی در ایران در زادگاه عرفی در کشوری که در آن تحصیل و نشو و نما کرده بوده است رایج نبوده است.
…
من این اشعار را از روی یک نسخهٔ چاپ سنگی که در سایت کتابخانهٔ تصوف هم هست تهیه کرده‌ام ولی چون بعضی قسمتها ی آن خوانا نیست از روی یک کتاب چاپ ایرانی مطابقت داده و تصحیح کرده‌ام.
هر دو نسخه پر از غلط هستند. نسخهٔ هند چاپ کانپور است و تاریخ ۱۸۸۰ میلادی و ۱۲۹۷ قمری را دارد. نسخهٔ ایران شمارهٔ ۳۷۲ کتابخانهٔ ملی در ۱۹ / ۲ / ۱۳۳۷ شمسی را دارد و آقای جواهری وجدی آن را تهیه کرده است و گفته است که آن را از روی ۱۰ نسخهٔ خطی و چاپی تهیه کرده است.
من عمداً بنا را بر نسخهٔ هند گذاشتم که بعدها نشان خواهم داد چقدر ذوق و سلیقهٔ ایرانی و هندی در فهم و تصحیح و دریافت معنی اشعار عرفی متفاوت هستند.
به هر حال این گام کوچکی است در راهی بس بزرگ. با توجه به شهرت اشعار عرفی، در کتابخانه‌های هند و ترکیه و ایران می توان ده‌ها و شاید صدها نسخهٔ متفاوت از دیوان عرفی پیدا کرد.
بیشترین معروفیت عرفی به خاطر قصیده‌های او بوده است، علاوه بر نسخهٔ ایرانی که در بالا ذکر کردم من دو نسخه از قصیده‌های عرفی ار از چاپهای هندوستان پیدا کرده‌ام که در سایت کتابخانهٔ تصوف نیست.
عرفی در سن ۳۶ سالگی در سال ۹۹۹ قمری در لاهور فوت کرده است و برخی علت مرگش را قتل با زهر دانسته‌اند.
آنچه در پاراگرافهای بالا خواندید بخشهایی از نامهٔ همراه همیشگی گنجور، جناب «الف. رسته» بود که به همراه آن، هدیه‌ای بسیار گرانبها برای گنجور ارسال کرده‌اند. مجموعه‌ای از اشعار عرفی شیرازی شاعر بزرگ ایرانی، که بلافاصله پس از دریافت هم از طریق سایت (اینجا) و هم از طریق گنجور رومیزی (این فایل) در دسترس دوستداران ادب فارسی قرار گرفته است. از لطف و زحمت این دوست بزرگوار به سهم خودم تشکر می‌کنم.
با تشکر از زحمات جناب رسته، قابل توجه است که بهترین چاپ کلیات عرفی شیرازی تاکنون، به تصحیح محمد ولی الحق انصاری توسط انتشارات دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۸ منتشر شده است که بهتر است در صورت در دسترس بودن از آن برای درج در سایت گنجور استفاده شود.
سپاس از کار ارزشمندتون
جناب رسته : درودها و سپاس ها بر شما و کار ارزشمند شما. من چون خودم دارم نسخه ی درستی از اشعار عرفی تدارک می بینم ، مرتب به گنجور- بخش عرفی- مراجعه می کنم . نخست باید از شما سپاسگزار باشم که عرفی شیرازی را که از شاعران کلیدی و پایه گذار است ، به این مجموعه اضافه کردید و دیگر اینکه من سه نسخه از اشعار عرفی در دست دارم، که یکی ۸ سال بعد از مرگ او نوشته شده و یکی ۱۱ سال. نسخه ی سومم هم از جواهری وجدی است که خود می دانيد چگونه است. من از شما پوزش می خواهم که گاهی هنگام مراجعه ، سعی می کنم صورت درست را بنویسم. چون فکر می کنم آنچه تا کنون از عرفی برای ما به ميراث مانده پر از اشتباه و نادرستی های فاحش است و دريغ است که علاقمندان صورت درست آن را ندانند و نخوانند.
با ارادت و احترام
پیرایه یغمایی
عرفی شاعری بزرگ و کم شناخته شده در ایران است.من با همکاری -اندک-یکی از دوستانم کتابی مفصل در شرح حال ا و شناخت زمان و زبان شعرش چند سال قبل نوشتم که البته “بنیاد فارس شناسی”جوابی به درخواست چاپش نداد.در عین حال اگر کسی در شرح حالش و بررسی اشعارش اندک کمکی خواست ما همان اندک هستیم.با تشکر از گنجور و جناب رسته و الباقی رفقا.راستی غزل ۴۱۸ از عرفی نیست و در دیوانی از خاقانی-که دویست سال قبل از تولد عرفی کتابت شده-موجود است.شاید عرفی در یک حال معنوی و با شوق رفتن به نجف همان غزل را -بدون هیچ قصد سرقتی-در گوشه ای می نوشته و آن غزل را در کاغذ پاره هایش یافته اند و به نام وی ثبت کرده اند.
راستی مرحوم داعی الاسلام هم در هند سخنرانی یی پیرامون عرفی دارد که البته مملو از اطلاعات و تحلیلات درست و نادرست است.من چاپ هند را یافته ام و اگر کسی خواست نسخه ی عکسی اش را برایش ایمیل می کنم.یا حق.این هم ای میل بنده:
najafi1370@gmail.com
دست تمامی دست اندرکاران درد نکند . که همانا شما و امثال شما نور چشم وباعث افتخارمائید. تا کور شود هرآنکه نتواند دید. موفق و پیروز باشید.