قابلیت جدیدی که به گنجور اضافه شده به کاربران ثبت نام شده امکان آن را میدهد که تصحیحات مد نظر خود برای غلطهای تایپی متن را به صورت سیستمی پیشنهاد دهند و از نتیجهٔ رسیدگی به این پیشنهادها مطلع شوند. ضمناً سوابق تغییرات اعمال شده نگهداری میشود و ویرایشهای تأیید شده در صفحهٔ ویرایش در دسترس است.
خواهشمند است کاربران علاقمند در ویرایش متن به نکات زیر توجه کنند:
۱. در بررسی تصحیحات پیشنهادی سندیت ملاک است و نه زیبایی یا شهرت ضبط خاصی از بیت یا حتی منطق. همچنان که بسیاری از دوستان آگاهی دارند عموم آثار ادبی قدیمی ما به خط شاعر به دست ما نرسیده و آنچه به دست ما رسیده نسخه‌های رونویسی شده از این آثار است که آنها هم مشکلات خاص خود را دارند (این نسخه‌ها به نوبهٔ خود از روی نسخه‌های دیگر نوشته شده‌اند و در این بازنویسی‌ها به دلایل مختلف از جمله ناخوانایی دستخط نسخهٔ مرجع، ناآشنایی کاتب با واژه‌های از رواج افتاده، بعضاً دستبرد ذوقی کاتب برای زیباتر کردن اشعار یا دستبرد ناامانت‌دارانه جهت همراستا کردن آنها با عقاید کاتبان و … متن تغییر کرده است) و با هم همخوانی ندارند. راهکار حل این مشکلات استفاده از حاصل پژوهشهای ادیبان و دانشمندان معاصر در ترتیب دادن متون تصحیح شده است. در مواردی که مأخذ گنجور مشخص است مثلاً در مورد دیوان حافظ که از روی تصحیح قروینی-غنی تایپ شده یا شاهنامه که مطابق شاهنامهٔ چاپ مسکو است در بررسی تصحیحات به همین منابع نگاه می‌کنیم (حتی اگر تصحیحات دیگر به طور واضح کیفیت بهتری داشته باشند چون ما نمی‌توانیم کل متن را تغییر دهیم اگر به فرض چند بیت را تغییر بدهیم کل متن از سندیت و مطابقت با نسخهٔ مرجع خارج میشود). دوستان عزیز توجه داشته باشند که «قول معروف» اشعار یعنی آن نقلی که در دهانها می‌چرخد و معروف است نیز لزوماً صورت صحیح شعر نیست و اتفاقاً به لحاظ آن که با ذوق زبان معاصر ما تراش خورده و بهبود پیدا کرده معمولاً در آن دست برده شده است. علاوه بر این بدیهی است که ویرایشهای ذوقی که حاصل تراوشات ذهنی شخصی دوستان باشند نیز هیچگاه تأیید نخواهند شد. محاسبات منطقی نیز هیچگاه بر آنچه در نسخه‌های معتبر درج شده ارجحیت ندارد چرا که بسیاری از این محاسبات مطابق طرز تفکر و زبان امروزی ما به نتیجه می‌رسند و لزوماً نحوهٔ کاربرد زبان و نحوهٔ بیان مفاهیم در روزگار شاعر با صورت امروزی آن مطابقت ندارد.
۲. امکان اضافه و حذف کردن ابیات و مصاریع در حال حاضر وجود ندارد. لذا لطفاً تلاش نکنید با جابجایی متن مصاریع این مسأله را حل کنید چون در صورتی که کلاً متن یک مصرع تغییر کرده باشد امکان تأیید ویرایش وجود ندارد.
۳. در استفاده از علائم سجاوندی (علامت سؤال و نقطه و …) به خصوص در مورد اشعار حد اعتدال را رعایت کنید. ممکن است یک بیت به صورتهای مختلف (سؤالی یا خبری و …) قابل خواندن باشد و اتفاقاً شاعر عمدی در این نحوهٔ سرودن شعر و چندخوان کردن آن داشته باشد اما ما با علامتگذاری خواننده را فقط به یک روش خواندن محدود می‌کنیم. در متون نثر استفاده از این علائم در حد متعادل به روخوانی صحیح متن کمک می‌کند.
۴. در دستور خط از به کار بردن رویکردهای نامتداول و کمتر شناخته و پذیرفته شده -علی رغم برتریهای احتمالی- خودداری کنید و مطابق آنچه بیشتر به کار می‌رود و مورد پذیرش است متن را ویرایش کنید. های مکسور مثل ه در «خانهٔ من» را حتی‌الامکان مانند نمونه (خانهٔ) تایپ کنید. نوشتن یای تلفظ شده در این وضعیت به صورت «خانه‌ی من» مزایایی دارد اما به لحاظ آن که گنجور در جستجوی متن، نیم فاصلهٔ بین «ه» و «ی» را به فاصله تبدیل می‌کند نتایج نامطلوبی ایجاد میشود. گنجور در جستجو همزه‌های روی های مکسور را حذف می‌کند و آنها نادیده می‌گیرد.
۵. کلمات فارسی را حتی الامکان و در صورتی که ضرورتی وجود ندارد حرکت‌گذاری نکنید. کاربران می‌توانند با انتخاب واژه‌ها و جستجو در لغتنامه نحوهٔ تلفظ صحیح آنها را بیابند یا از خوانش‌های صوتی استفاده کنند. حرکت‌گذاری غیر ضروری کلمات هم خواندن شعر را سخت می‌کند و هم روی جستجوپذیری متن تأثیر منفی دارد. حرکت‌گذاری متون عربی و غیرفارسی توصیه میشود چرا که امکان یافتن تلفظ صحیح آنها از روی واژه‌نامه وجود ندارد.
سلام ؛ببخشید گاهی یک بیت در دیوان ها کم در برخی دیوان ها اضافه هست مثلا اگر خواستیم برای ویرایش بیت اضافه را هم وارد کنیم نمیشود چون باز یک بیت کم میشود ؛و باید هر بار تایپ هر بیت را کرد تا بالاخره بیت آخر میماند ؛کاش به گونه ای کنید که به تعداد ابیات برای ویرایش قابلیت اضافه شدن به ما را بدهد ؛
نمیدانم آیا فهمیدید چه گفتم یا نه … ولی در این مورد یک فکری کنید 🙂
با سلام، در حال حاضر و احتمالاً تا آینده‌ای نه چندان نزدیک امکان اضافه و حذف کردن ابیات وجود ندارد. در مورد آثاری مثل دیوان حافظ که با تصحیح قزوینی-غنی انطباق کامل دارد و پیشتر توسط دوستان با متن چاپی مقایسه شده انتظار نمی‌رود بخواهیم ابیاتی حذف یا اضافه شود و قرار نیست نقل نسخه‌های دیگر با آن مخلوط شود. در مورد سایر آثار در آینده تلاش میکنم امکاناتی را اضافه کنم.
سلام.
خوب بود اگر امکانی بود برای بارگذاری مراجع. اگر هر کسی که اقدام به ویرایش متن می‌کنه تصویری از مرجعی که طبق اون ویرایش کرده بارگذاری می‌کرد، سندیت ویرایش‌ها بهتر میشد. ضمن این که خوب بود اگر می‌نوشتید از کدام تصحیح و کدام چاپ نقل شده شعر، که تصحیحات مبنی بر اختلاف نسخ سر از متن در نیارند.
با تشکر و آرزوی توفیق.
دروت
با سپاس از شما
می خواستم چند پیشنهاد دهم –
همه کار و کوشش شما و سختی ها را میدانم با این همه گمانم میتوان جایی برای یاری خواستن باز کرد برای کارهای شایگانی
گاه ان امده است که دست کم از شاهنامه یک یا دو نسخه دگر خواست – زول مول – یا خالقی مطلق (میتوان با او سخن گفت )
از این نترسید که نمیشود شما پیشنهاد دهید و درخواست کنید شدنش با دوستداران است
۲- جهان اینگونه است که داشته ها را شمار میکنند و نه از دست رفته ها با اینهمه گمان میکنم انچه از رودکی گم کرده ایم در سرود دگران اثارش را میبینیم بزرگی رودکی چیزی نیست که کس نداند به این بزرگوار ستم زمانه رسیده است و همان برای ما بسیار در اوراست خواستم بخواهم که رودکی را کنار پنج سخنور بزرگ بگذارید یا دست کم این را به رای گیری بگذارید این کمترین کاریست که ما میتوانیم برای این سخنور بزرگ انجام دهیم بی گمان اگر رودکی نبود شاهنامه ای و هیچ یک دگر پدید نمی امد
۳- چرا همه سخنان عبید نیست و بخش بزرگ ان در دست نیست ؟ اگر ان نسخه که گذاشتید اینگونه ایست به نسخه دگر نیاز است
۴-آیا بخشی برای دانستن کدام بخش بیشتر خوانده میشود است ؟ گویی زمانه ای شده که تنها سخن همین چند سخنور بزرگ میخوانند و بیشتر را تنها ویزگان این کار میخوانند این برای من بسیار اندوهبار آیا جایی برای شمار است ؟
۵-میدانید که دیوان بسیاری از بزرگان در این شایگانی گنج نیست میشود یک بخش افزایید تا دوستاران سروده های دگر سخنوران را کمکم بنویسند دست کم گزیده ای از همگان باشد(همگانی که در اینجا نیستند)
۶-برخ از سخنوران بزرگ سده های نخستینند که نمونه سخنشان گواه بزرگی انان و رهبریشان در پیشبرد سخن پارسی است انان دیوانشان به دستبرد روزگار رفته و انچه مانده بسیار نیست کسانی چون شهید و بوشکور بلخی و دقیقی (بیرون از شاهنامه ) و قریع و طیان و اغاجی و بادغیسی و رابعه و ابن مخلد سگزی پاره ای تنها یکی دو سروده و پاره ای تا صد نمیرسد
– نبود انان در این گنح گرامی مایه زیانباریست اپزودن انان کاری دستیاب و بسیار آسان است جایش را فراهم اورید من میکوشم و سخنانشان را می افزایم – بسیاری به ان سخنان نیاز دارند و هیچ جا نیست که گرد اورده باشد، شما گرداورید بسیار نکوست – میشود تنها یک جا باز کنید به نام بازمانه دستبردها
—
این یکی تنها درخواستی از سر خواهش است
از گزانسنگترین کارها که به گمانم از شاهنامه کمتر نیست کار اسدی طوسی در لغت فرس است اگر نویسندگان کار او را دنبال کرده بودند امروز زبان پارسی بسیار بسیار فرهمند تر بود اگر بشود ان را بیفزایید نکوست
با سپاس، در مورد آثاری که درخواست اضافه شدنشان را کرده‌اید راه همیاری برای شما و دوستان علاقمند باز است: اینجا را ببینید.
فهرست شاعران پرمخاطب لزوماً ربطی به ارزش ادبی یا جایگاه شاعری سخنوران ندارد، فقط یک میانبر است و گنجاندن موردی که این ویژگی را ندارد (پرمخاطب نیست) فایده‌ای ندارد و نقض غرض است.
با درود به سازنده گنجور و پاسدارانش
اولا که در بعضی شعر ها چندین غلط تایپی و نگارشی هست که برای همه یک جایگاه توضیح بیشتر نیست . مثلا در شاهنامه جایی نوشته شده بود که “(( که بر دردر وسختی نگردد ژگان)) مطمنم به سختی خواندید و معنی نیافتید. من اصلاح کردم و این اصلاح منبع نیاز ندارد و تنها پذیرفتنش حوصله و تفکر میخواهد تا قبول کنیم یک “ر” اضافه تایپی است.(( که بر درد و سختی نگردد ژکان)) و ژگان باید به ژکان تبدیل شود و ژکیدن و ژکان معنی دمدمه کردن زیر زبانی است. همان خشمگین شدن و غرزدن هست و حال که ژگان را معنایی نیست.و اصلا از معنی شعر چیزی جز این بر نمی آید که از درد و سختی خشمگین نمیشد و غر نمیزد. حال ویرایشگر شما متن مرا رد کرده و قابل قبول نمیداند و به گمان من بخاطر طولانی شدن توضیحات می باشد. حال اگر به مدارکی هم اشاره میکردم.هرچند که چنین ویرایش هایی نیاز به مدرک ندارد. چندین خط اضافه تر میشد و در نظر بگیرید که در این شعر ۱۹ بیت نا استوار و با غلط نگارشی و تایپی وجود دارد. که بنده زحمت کشیدم و تک به تک ویرایش کردم.اما توضیح هرکدام در قسمت توضیحات بصورت یکجا کتابی تشکیل میدهد که باعث میشود ویراستار شما نخوانده نتیجه بررسی را نا درست اعلام و رفع زحمت نماید. حال برای کمک به خودتان و گنجور و ایرانیان. حداقل برای هر بیت در جلوی آن محلی برای توضیح جداگانه بی اندازید تا شاید زحمات ما بی دلیل باطل نشود . نخوانده شدن متن و رد کردن به یکباره کاملا مشخص است. چیزهای ساده را در نتیجه رد کرده بودند. برای مثال ” وراگیونیو ” قابل خواندن هم نیست. درستش را ویرایش کردم “( ورا گیو نیو )” که رد شده بود. به نظر بنده برای سبک شدن کار شما و دوستاران ادبیات لازم است توضیحات بیت به بیت قابل ثبت باشد. وگرنه بنده باید برای ۱۹ بیت در یک شعر ۱۹ روز جدا جدا توضیح ثبت کنم و منتظر نتیجه شود تا پس از رد و تایید به بیت بعد بپردازم. که قطعا کسی چنین نخواهد کرد. باتشکر از شما
با سپاس از زحمت و همت جنابعالی و عذرخواهی بابت رد پیشنهادهای شما،
قاعدهٔ گنجور همخوانی با منبع است و اصالت متن بر منطق ارجحیت دارد (چون ما خودمان را در جایگاه مصحح قرار نداده‌ایم و اعتقاد هم داریم حتی اگر در میان کاربران ویرایش‌کننده افرادی با این صلاحیت وجود داشته باشند می‌بایست تصحیح خود را به نام و نشان خودشان منتشر کنند نه این که در متن منبع دست ببرند). با توجه به این که گنجور نیروی انسانی اختصاصی ندارد در صورتی که کاربر پیشنهاددهندهٔ ویرایش‌ها نشان بدهد که تمایل دارد متن را متناقض با منبع کاغذی تغییر دهد و تعهدی به حفظ اصالت متن ندارد پیشنهادهایش به صورت دسته‌ای رد میشود. قطعاً همیشه کار درستی نیست و در این میان ممکن است پیشنهادهای اصلاحی نیز رد شوند ولی با توجه به حجم پیشنهادهای ارسالی عموماً چاره‌ای نیست جز آن که جهت ویرایش کاربر را مشخص کنیم که آیا تمایل به تغییر متن و ایجاد تناقض با منبع دارد یا صرفاً در جهت تصحیح غلطهای تایپی متن گام برمی‌دارد، و مطابق آن تصمیم بگیریم.