امکان برگردان به نثر روان در ویرایشگر

31 مارس 2023

در طول سال‌ها دوستان پرشماری در قالب حاشیه‌ها تلاش کرده‌اند برای علاقمندان معنی و مفهوم اشعار را بنویسند و همین تلاش‌ها راهنمای بسیاری از علاقمندان ادبیات بوده است. مشکلی که در استفاده از این حاشیه‌ها وجود دارد آن است که دم دست و آسان‌یاب نیستند و علاوه بر آن بعضاً جهت‌دار هستند و عقاید شخصی نویسنده در آنها دخیل است.

برای حل این مشکل امکان برگردان خطوط متن به نثر روان و همینطور درج خلاصه‌ای از یک شعر در ویرایشگر اضافه شده است. به این ترتیب علاقمندان می‌توانند از طریق ویرایشگر برای تک‌تک ابیات و یا برای کل شعر متنی بنویسند و در آن خطوط را به نثر روان امروزی برگردانند یا در بخش‌های مختلف منظومه‌هایی مانند مثنوی و شاهنامه خلاصهٔ داستان هر بخش را بنویسند. دوستان دیگر می‌توانند متون نوشته شده را ویرایش کنند و بهبود دهند.

خلاصه و برگردان‌های تأیید شده در کادر «اطلاعات» زیر اشعار نمایش داده می‌شوند.

خلاصهٔ شعر
برگردان ابیات به نثر روان
نمایش برگردان با انتخاب شمارهٔ ابیات

انتظار می‌رود متونی که به این منظور تهیه می‌شوند در سطح برگردان صرف باقی بمانند و وارد تأویل و تفسیر متن نشوند. متن می‌بایست به نثر نوشتاری فارسی رسمی (غیرمحاوره‌ای) و همه‌کس فهم (ناسره و فاقد واژه‌های نامأنوس)، در حد امکان خلاصه و فاقد ارجاع به تأویل‌هایی باشد که اشارهٔ مستقیمی به آنها در اشعار نشده. نیاز نیست برای همهٔ ابیات برگردان نثر نوشته شود و می‌توان تنها ابیات و خطوطی را که معنی و مفهوم آنها نیاز به توضیح دارد شرح داد.

ویرایش برگردان به نثر روان
فرایند بررسی
سوابق ویرایش

۶ نظر برای “امکان برگردان به نثر روان در ویرایشگر”

  1. محمود گفته:

    با سلام و سپاس فراوان،

    پیشنهاد کوچکی داشتم. به نظرم بسیار زیباتر خواهد بود اگر حالتِ پیش‌فرض و اوّلیۀ صفحۀ مربوط به یک شعر، نمایش آن شعر به تنهایی و بدون اطّلاعات و باقی پیوست‌ها و امکانات باشد، طوری که کاربر تنها در صورتِ تمایل با یک کلیک آن افزوده‌ها را ببیند (و حتّی به نظرم پس از آن کلیک هم، بهتر است حالت پیش‌فرض آن افزوده‌ها جمع‌شده (folded) باشد، و هرکدام جداگانه با کلیک دیگری نمایش داده شوند). به گمانم یکی از دلایل محبوبیت گنجور، به‌ویژه برای مخاطب عام، سادگی و بساطت آن بوده است؛ با این پیشنهاد ساده، هم آن سادگی کمابیش حفظ می‌شود، و هم پیشرفت‌ها و امکانات بی‌نظیر و تحسین‌برانگیز گنجور دسترسی‌پذیر خواهد ماند.

    از توجّه شما بی‌نهایت ممنونم،
    محمود

  2. ایرج گفته:

    جناب محمدی عزیز. کوشش هایت همیشه ارزشمند و ستایش برانگیز بوده است. اما این که سره بودن را در شمار ضعف ها قلمداد کرده ای پیامدهای ناخواسته ای می تواند داشته باشد.یکی از آن پیامدها تشویق به استفاده های نالازم از کلمات عربی به جای واژگان خوشاهنگ فارسی است.درست است که افراط در سره نویسی زبان را مشکل می کند اما خود سره نویسی نه بد است و نه به خودی خود مایه ی پیچیدگی و دشواری است.هیچ کس تا کنون سره نویسی را با این صراحت، محکوم ندانسته است. ده ها صفحه در شاهنامه به فارسی سره(خالص) است. بسیاری از بیت های سعدی و حافظ هم. لطفا اگر این استدلال را بر جای می دانید این قید را بر دارید چرا که در این سایت پرمراجعه می تواند مایه ی بدآموزی بسیار گردد.

  3. حمیدرضا گفته:

    با سلام و تشکر از جناب آقای ایرج عزیز،
    آنچه آنجا نوشته شده نهی از استفاده از زبان‌های من‌درآوردی و مصنوعی و ناهمه‌کس‌فهم است. اگر نویسنده‌ای همه‌کس‌فهم بنویسد حتی اگر در گزینش واژه‌ها گرایش ویژه‌ای داشته باشد نمی‌بایست زبانش غیرطبیعی و مصنوعی و ناهمه‌کس‌فهم جلوه کند. اگر اینطور نباشد قطعاً مشکلی ندارد.

  4. حمیدرضا گفته:

    سپاس از پیشنهاد جنابعالی

  5. ایرج گفته:

    درود حمیدرضا جان. چراوقتی ویرایشی در متن شعرهای وبسایت ایجاد می کنید این ویرایش در پایگاه داده ها خود را نشان نمی دهد؟ برای نمونه در این بیت سنایی واژه ی «ساسانی» غلط تایپی داشته و «ساسانس» تایپ شده بود، در سایت اصلاحش کرده اید اما در پایگاه داده همچنان ساسانس باقی مانده که قافیه را خراب کرده است:
    روز بیکاری و شب آسانی
    نرسی بر سریر ساسانی
    آیا نمی شود کاری کرد که اصلاحات قطعی و یقینی در متن ها به صورت اتوماتیک به پایگاه داده هم منتقل شوند و آنجا را هم آپدیت کنند؟

  6. حمیدرضا گفته:

    با سپاس، متوجه منظورتان از پایگاه داده‌ها نشدم. اگر سایت را می فرمایید قافیه‌ها منطقاً می‌بایست دوباره محاسبه شوند منتهی امکان پیشنهاد قافیهٔ صحیح هم برای مواردی که محاسبهٔ جدید هم درست انجام نمی‌شود وجود دارد. اگر منظورتان گنجور رومیزی و ساغر و غزل و برنامه‌های جانبی دیگر است اطلاعات آنها در دوره‌های زمانی طولانی‌مدت‌تر منتشر می‌شود و ضمناً می‌بایست دوباره دریافت شوند.

نظرتان را بنویسید (نکتهٔ مهم: اگر برای نوشتن حاشیه در مورد شعرها اینجا آمده‌اید اشتباه آمده‌اید و باید در خود سایت گنجور حاشیه بگذارید. نظرات بی‌ربط به این نوشته پاک می‌شوند.)