دیوان غزلیات بیدل دهلوی، الف و ب

27 ژانویه 2010

مدتی پیش، یکی از دوستان گنجور، -آقای صابری- مبلغی برای کمک به سایت گنجور به حساب من واریز کردند که با استفاده از آن سه دیوان شعر خریداری کردم، تا یکی از ایده‌های گذشته برای گسترش پایگاه داده‌های گنجور را که پیشتر یک بار آن در ابعاد کوچکتر امتحان کرده بودم عملی کنم.

اولین مورد از این سه دیوان شعر، دیوان دو جلدی غزلیات بیدل دهلوی چاپ انتشارات نگاه است که جلد اول آن را اسکن و OCR کرده‌ام و تا حدود نیمی از آن را بازبینی کرده‌ام، غزلیات مقطوع به «الف» (نزدیک به ۳۵۰۰ بیت) را مجدداً مرتب‌سازی و فهرست‌گذاری کرده‌ام و غزلیات مقطوع به «ب» را نیز کم و بیش در دسترس گذاشته‌ام و به زودی به فهرست اضافه خواهم کرد (فهرست غزلیات بیدل را اینجا ببینید).

دیوان بیدل دهلوی

اضافه کردن اشعار با استفاده از OCR، عموماً نیاز به بازبینی چشمی خروجیها دارد تا نقاط جاافتاده در اثر اسکن نامناسب و اشتباهات تشخیصی به کمک اصل تصویر اسکن شده تصحیح شوند. همچنین مواردی که عموماً در اثر اسکن دوسطحی (سیاه و سفید) مخدوش شده‌اند با مراجعه به اصل کاغذی اصلاح شوند. اگر فرصت مناسبی پیش بیاید راهکاری برای مشارکت دادن علاقمندان در این فرایند طرح‌ریزی خواهم کرد تا سرعت و همینطور دقت گسترش دامنهٔ داده‌ها به این شیوه افزایش یابد.

۲۵ نظر برای “دیوان غزلیات بیدل دهلوی، الف و ب”

  1. کامل کیمیایی فرد گفته:

    سلام و خسته نباشید
    جدا از سایت و برنامه و روش عملکرد شما لدت بردم
    واقعا زحمت می کشید
    ولی هدفم از این کامنت علاوه بر تشکر این بود که اگه بتونم کمکی به شما بکنم و در زمینه فنی و یا شاید اسکن و یا تصحیح به شما کمک کنم
    خوشحال می شم
    موفق باشید

  2. حمیدرضا گفته:

    @کامل کیمیایی فرد:
    از اظهار لطف شما ممنونم،
    در زمینه‌ی بازبینی و تصحیح فکرهایی دارم که اگر فرصت کنم و پیاده‌سازیشان کنم می‌توان با استفاده از مشارکت عموم بازدیدکنندگان سایت، به مرور کیفیت متن استخراج شده را با استفاده از اصل تصویر بالا برد. وقتی عملیش کردم در تازه‌های گنجور راجع به آن می‌نویسم.

  3. الف رسته گفته:

    سلام آقای محمدی عزیز

    کار بسیار بزرگی را شروع کرده اید. من در تلاش بودم که به طریقی ممکن دیوان بیدل و نظیری نیشابوری و غنی کشمیری به گنجور افزوده شود
    موفق باشید
    همگی باید سپاس گزار شما باشیم

  4. محمد گفته:

    سلام و سپاس از کار ارزشمندتان
    من دانشجو هستم و در خارج کشور زندگی می کنم و احتیاج به یک او سی آر مناسب دارم. گویا او سی آر شما کارایی خوبی دارد. می توانم بپرسم از چه او سی آری استفاده می کنید و چگونه می توانم آن را به سرعت تهیه کنم؟
    با نشکر بسیار

  5. مهدی گفته:

    سلام دوست من

    آخرین آپدیت گنجور رومیزی هم فیلتر هستش ۱٫۷

    راستی اشعار بیدل دهلوی رو هم برای گنجور رومیزی میدادی ، سپاس از زحمات شما

  6. اميد گفته:

    واقعا ً عالیه.

  7. شاهرخ گفته:

    در مورد چی؟چی؟ ه ه ه ….

  8. متین طریفکار گفته:

    یکعالم امتنان از زحمات تان. کار فوقلا ده سودمند پیروز و سرفراز باشید.

  9. وحيد عباسي گفته:

    با سلام و سپاس از این سایت و نرم افزار بی نظیر
    کار شما نسبت به کارهای مشابه بسیار ارزشمند تر است
    چون برنامه بسیار سبک و شعرها بدون داشتن محیط گرافیکی خسته کن و ساده بسیار کاربردی است
    من درج ۳ را دارم ولی ترجیع میدهم با گنجور کار کنم این یک کار بسیار حرفه ای است
    اما در باره دیوان بیدل بهتر دیدم بگویم با جناب محمد کاظم کاظمی بیدل شناس معروف مشورتی داشته باشید
    و فکر کنم ایشان کل دیوان را تایپ شده داشته باشند
    m…@yahoo.com نشانی ایشان است
    با سپاس

  10. حسن فاطمي گفته:

    بسی سپاس! کارتان بسیار ارزنده است. آماده هرگونه یاری که در توانم باشد هستم.

  11. سجاديان گفته:

    واقعا زحمت می کشید
    ولی هدفم علاوه بر تشکر این بود که بپرسم ocr فارسی را با چه نرم افزاری انجام می دهید
    با تشکر

  12. رسولی گفته:

    ارزش کار شما را نشاید به معیار سنجید که در این وانفسای حسرت زای بی فرجام آنکه را از مال و فرصت در حق ادبیات این مرز و بوم هزینه سازد اگر نگوییم یافت می نشود ، قلیلند و کم بضاعت. لیکن شما به حقیقت سخی باشید و پرمایه.بدور باد اندرز برشما که به کار اوستادید لیک سوالی بود از حیث سنخیت ابعاد هنر ایرانی. رابطه ای دلنشین در همبستری هنرهای اصیل ایرانی نهفته است که از تلفیق آنها و بهره توامان آن حظ مضاعف نصیب تشنگان دریای بیکران هنر می گردد. در این میان قرابت شعر با موسیقی و ادبیات با هنر خط خوش ، لذت مخاطب را تا به سر حد جنون و کمال نایل می اورد که در این میان می تواند به خدمت دوسویه آثار موسیقی سنتی ایرانی به غایت ملاحظه کرد. هدف از این مقدمه اشارتی بود به اینکه اگر بتوان از خط نستعلیق برای نمایش با ارائه مصوت آمیخته به سازی ایرانی بهره جست کار به نهایت اثری ماندگار و قابل تمجید مضاعف می شد گرچه هماکنون نیز به تلاش شما سر تعظیم فرود می آوریم و از یزدن پاک برای شما توفیق بیش آرزومندم. تا عمردارید زنده باشید.بدرود

  13. حمیدرضا گفته:

    @رسولی:
    با تشکر از لطف شما، از لحاظ فنی در حال حاضر امکانش وجود ندارد.

  14. نوید گفته:

    وبسایتی بسیار عالی دارید…
    متشکرم…

  15. حمید سلطان گفته:

    کار ارزشمندی انجام داده اید.اما ننوشته اید که غزلیات بیدل را بر اساس کدام نسخه و کدام چاپ آورده اید. این ترتیب با نسخه آقایان : اکبر بهدار وند و پرویز عباسی داکانی که من در اختیار دارم ( چاپ اول ۱۳۷۶) متفاوت است و ۱۳ غزل اول کلیات بیدل را ندارد. در مجموع نیز تعداد غزلیات با آن نسخه فرق می کند. بر اساس شمارش من تعداد غزلیات بیدل در نسخه مذ کور غیر از غزلیات تازه یاب ۲۸۵۸ است وبا احتساب غزلهای تازه یا ب می شود ۲۹۴۲ غزل اما در ( گنجور )مجموع غزلها ۲۸۲۷ است. ترتیب غزلها نیز با آن نسخه اختلاف دارد . اگر این نقیصه را رفع بفرمایید کار برای اهل تحقیق آسانتر می شود ( اگر اساس کار شما همان چاپ و نسخه ایران باشد . از فحوای نوشته شما اینگونه استنبط می شود ) . در همه حال زحمت شما قابل ستایش است. توفیق مزید داشته باشید!

  16. حمیدرضا گفته:

    @حمید سلطان:
    منبع اشعار در کادر حاشیه‌ها ذیل عنوان «منبع اولیه» ذکر شده که برای بیدل همان تصحیح آقای بهداروند است:
    http://ganjoor.net/sources/bidelocr
    در مورد افتادگیها، مشکل از اسکنر بوده که تعدادی از برگه‌ها را چندتایی کشیده و قسمتی از غزلیات جا افتاده که در فرصت مناسب (احتمالاً آیندهٔ نه چندان نزدیک) این نقیصه رفع خواهد شد.
    در مورد ترتیب، ترتیب منبع اولیه، بر اساس حرف آخر و سپس حروف آغازین بیت اول غزل بوده که کارایی لازم را ندارد. به همین دلیل غزلیات به شیوهٔ کامپیوتری و کاملاً بر اساس ترتیب حروف روی از نو مرتب شده‌اند، که این اگر چه کار را برای محققانی که به نسخ اولیه دسترسی دارند مشکل می‌کند اما احتمالآً امکان جستجو و همینطور امکان دستیابی به غزلیات بر اساس حروف روی (صفحهٔ فهرست) مشکل را حل خواهد کرد.

  17. welid گفته:

    لطفا برای من دیوان کامل بیدل دهلوی را به همرای فرمت pdf روان کنید

  18. حمیدرضا گفته:

    @welid :
    به فرمت pdfش رو خود من هم در حال حاضر ندارم، تهیه‌ش مشکله، تصور می‌کنم اگر ساغر داشته باشید می‌تونید باهاش تک تک شعرها رو PDF کنید.

  19. محمد گفته:

    سلام بر شما عزیزان زحمت کش اگر بتوانید آثار شعرای معاصر و اشعار نو ی نیما یوشیج و سهراب را در گنجور بگجانید واقعا سایت عالی و قابل تو جهی خواهید داشت باز هم از شما بخاطر سایت خوبتان متشکرم

  20. آرزوی گفته:

    سلام .هدف ازورودبه این سایت عرض تشکروخسته نباشیدبه عزیزان فرهیخته می باشد.امیدوارم افق روشنتان درپهنای جهان رونمایی کند.انشاا..

  21. وحـ_‗ـیـ‗_ـد گفته:

    با سلام

    بنده هم به نوبه خودم از همه تلاش گران و زحمت کشان

    سایت تشکر میکنم.مانا باشید

  22. شعر عاشقانه گفته:

    سپاس عاااالی بوووووود

  23. فریدون عظیمی گفته:

    gooooood

  24. سیدعبدالقادر"ادریس هاشمی" گفته:

    سلام ….بنده هم به نوبه خودازتمام زحمات شماتشکری میکنم همیشه موفق وکامگارباشید

  25. امیرحسین محبی گفته:

    حقیقتا آفرین به این پشتکار و تلاشتون واقعا درود
    این محتوایی که تولید کردید تا ابد موندگاره فکر می‌کنم

نظرتان را بنویسید (نکتهٔ مهم: اگر برای نوشتن حاشیه در مورد شعرها اینجا آمده‌اید اشتباه آمده‌اید و باید در خود سایت گنجور حاشیه بگذارید. نظرات بی‌ربط به این نوشته پاک می‌شوند.)