اوّل بار احتمالاً چهار سال پیش لازم شده که این واژه در جایگاه معادل کلمهٔ «داشبورد» در نرم‌افزارها در گنجور به کار گرفته شود. در آن زمان حاصل جستجوی ما ما را مجاب به انتخاب این شکل املایی برای این کلمه کرد.
اگر بگردید و شواهد را ببینید میبینید که همه «پیشخان» را درست می‌دانند از ابوالحسن نجفی در کتاب «غلط ننویسیم» گرفته:
تا فرهنگ‌های لغت و رضا شکراللهی خوابگرد و دیگران.
و عموماً در فرهنگ‌ها «پیشخوان» را به معنای کسی می‌دانند که پیش از مجلس وعظ پیش‌خوانی می‌کند.
املای «پیشخوان» در معنای «پیشخان» به لطف «پیشخوان خدمات دولت» و البته انتخاب‌های برنامه‌نویسان و مترجمان نرم‌افزارهای تحت وب نیز کم و بیش متداول است و به نظر من مشکلی هم ندارد. از این نظرگاه اگر بسامد کارکرد این غلط مصطلح بر صورت درست آن بچربد مشکلی نیست که به شکل آگاهانه از آن شکل استفاده شود تا از احتمال وقوع پرسش و پاسخ‌های بیهوده بکاهیم!
خلاصه و جان کلام این مطلب آن است که «پیشخان» در گنجور حتی اگر به زعم شما غلط باشد به علت کم‌سوادی یا اشتباه سهوی به کار گرفته نشده. این انتخاب آگاهانه و عمدی است و پس از جستجو انجام شده. جستجویی که انتظار می‌رود حداقل کاری باشد که کسی که می‌خواهد آن را مستمسک حمله و انتقاد کند انجام داده باشد.
پیروز باشید!
سایت وزین گنجور از جمله جاهایی هست که باید جلوی غلط های مصطلح را بگیرد و این که شما پیشخان را به جای پیشخوان نوشته اید کاری پسندیده و در خور ستایش است
ضمن عرض سلام اجازه میخواهم مخالفت خودرادراین باب البته بلحاظ درس پس دادن ویادگیری اعلام کنم.
برای انتخاب نوع نگارش کلمه نکته مهم معناومفهومی است که از نوع نگارش به ذهن مخاطب میرسد.دراین مورد(( پیشخان ))متشکل ازدو کلمه پیش وخان بمعنای تحت اللفظی یعنی سطحی که برای پیش آوردن هرتحفه یاکالایی درنزد خان-میبینید که بسیاربیمعنی وبدون کاربرد است وشاید خنده دار.اما کلمه پیشخوان یعنی سطح یامیز ویا پلتفرمی که آنراصدامیزنید .یافرامیخوانید که به موضوعی دیگر دست پیدا کنید.حالا میبینیدکه کلمه دارای بارمعنایی غنی تروکاربردی تری شده است.همین یک دلیل کافیست تا استفاده پیشخوان رابجای پیشخان خردمندانه تر جلوه دهد.ودلایل دیگراگر مهم هم باشد چون خارج از وقت وحوصله عزیزان هست ازدرجه اهمیت کمتری برخوردارمیباشد.
ومن الله التوفیق
ظاهرا هر دو نوع صحیح است ولی معانی متفاوت است و باید به جای خود بکار گرفته شود
خوان اگر به معنای خواندن باشد که هیچ
اگر به معنای سفره باشد، پیشخوان آن سفره ای است که نزدیک مهمان انداخته میشود که میز جلو مهمان هم پیشخوان میگفتند
به مناسب میز کار را هم میتوان پیشخوان گفت
پیشخوان خدمات دولت نیز میشود میز خدمات دولت که صحیح است
اما پیشخان یا پیشخانه همان دالان و ورودی خانه است
که تناسب کمتری با میز کار و داشبورد دارد
و بهتر است در جای خود استفاده شود
با درود و سپاس از زحمات گرانقدر شما، هر دو ضبط پیشخوان و پیشخان صحیح است و البته به پسند ایرانی، پیشخوان تداول بیشتری دارد. واژۀ پیش خوان در لغتنامه دهخدا مدخل مستقل دارد که جای هرگونه شائه را برطرف می کند. انتخاب ضبط پیش خوان دولت هم از این رو صورت گرفته است:
https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%20%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86
با درود به شما و تارنما(سایت) وزین و شگرفی که ساختین، دست خوش دارین👌🌱💜
بله درست فرمودید و من و همکارم هم در دیکشنری آنلاین آبادیس، به این پُرسِمان(موضوع) پرداخته ایم!
با توجه به معنی خان و خوان!:
برابر پارسی واژه انگلیسی: داشبورد(dashboard)
پیشخان: دفتر دَستکی که نماینده و خان جایی است، که قبل از همه وجود دارد یا باید پدید آید، صندوق دار
پیشخوان: وَردست یا مُرید ( شاگرد ) نَقال که پیش از او، شعری یا غزلی می خواند یا آوازی می سراید!
همچنین کسی که پیش از روضه خوان در مجالسی بخواند ( پا مِنبَری ) یا کسی که درسی را از پیش ( قبل ) مطالعه کند یا بخواند!
https://abadis.ir/fatofa/%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%AE%D8%A7%D9%86/
بنام ایران زمین
اگر اساتید اجازه دهند نظری بدهم میخواهم بگویم اگر اولین باریکه این لغت آورده شد و نزد آن جامعه همان روز گرفته و فهمیده شده بدانیم چه تاریخی بود و کجا بود و چرا آن اولین شخص صاحب لغت آنرا گفته شبهه ها امروزه نزد سروران برداشته خواهد شد با این یاداوری که ظاهرا ما لغت را مناسب ساختار محیط اطرافمان و جوی که حاکم بر آن است ادا میکنیم.